1. Pomimo pewnych skĹonnoĹci czĹowieka do bycia samowystarczalnym i niezaleĹźnym uĹwiadamiamy sobie, Ĺźe jesteĹmy coraz bardziej nawzajem od siebie zaleĹźni, ĹźyjÄ
c w róĹźnych wspólnotach – nie tylko rodzinnych, zawodowych czy parafialnych, ale takĹźe we wspólnocie paĹstwowej, narodowej, czy ogólnoludzkiej.
2. CzĹowiek z natury swej jest istotÄ
spoĹecznÄ
i dobro kaĹźdego jest zwiÄ
zane w sposób konieczny z dobrem wspólnym (por. KKK 1905). W LiĹcie przypisywanym Barnabie znajdujemy wymownÄ
zachÄtÄ, kierowanÄ
do chrzeĹcijan: „ZamkniÄci w sobie samych, nie Ĺźyjcie jedynie dla siebie w przekonaniu, iĹź jesteĹcie juĹź usprawiedliwieni, ale gromadzÄ
c siÄ razem, szukajcie tego, co poĹźyteczne dla wszystkich” (por. KKK 1905). DziĹ tym bardziej widzimy, Ĺźe nie moĹźna mówiÄ o rozwoju osoby nie uwzglÄdniajÄ
c wiÄzów spoĹecznych i dobra wspólnego. ObserwujÄ
c ĹatwoĹÄ, z jakÄ
ludzie mogÄ
dziĹ przenosiÄ siÄ z miejsca na miejsce, dowiadywaÄ siÄ o wydarzeniach, które miaĹy miejsce na drugim kraĹcu ziemi, a wreszcie widzÄ
c, jak bardzo na gospodarkÄ jednego kraju mogÄ
wpĹywaÄ wydarzenia w paĹstwie bardzo od niego odlegĹym, dostrzegamy, Ĺźe wzajemna zaleĹźnoĹÄ ludzi coraz bardziej siÄ pogĹÄbia i rozszerza stopniowo na caĹÄ
ziemiÄ (por. KKK 1911).
Katechizm KoĹcioĹa Katolickiego naucza: „Przez dobro wspólne naleĹźy rozumieÄ «sumÄ warunków Ĺźycia spoĹecznego, które pozwalajÄ
bÄ
dĹş to grupom, bÄ
dĹş poszczególnym jego czĹonkom peĹniej i szybciej osiÄ
gnÄ
Ä ich wĹasnÄ
doskonaĹoĹÄ»” (KKK 1906). Dobro wspólne odnosi siÄ wiÄc do wszystkich ludzi, tak poszczególnych grup spoĹecznych, jak i poszczególnych osób i pociÄ
ga za sobÄ
pewne prawa i obowiÄ
zki. Od kaĹźdego teĹź domaga siÄ roztropnoĹci, a szczególnie od tych, którym zostaĹo powierzone sprawowanie wĹadzy.
3. Co obejmuje dobro wspólne? Katechizm KoĹcioĹa Katolickiego mówi, Ĺźe obejmuje ono trzy istotne elementy. Po pierwsze: poszanowanie i popieranie podstawowych praw osoby ludzkiej, do których naleĹźÄ
moĹźliwoĹÄ urzeczywistniania i rozwoju swego powoĹania, prawo do postÄpowania zgodnie ze swoim sumieniem, prawo do ochrony Ĺźycia prywatnego, do sprawiedliwej wolnoĹci, takĹźe w sprawach religijnych (por. KKK 1907). Po drugie: dobro wspólne domaga siÄ dobrobytu spoĹecznego i rozwoju spoĹecznoĹci, tak w sferze materialnej, jak i duchowej; dlatego teĹź wĹadza powinna zapewniÄ kaĹźdemu to, czego potrzebuje on do prowadzenia Ĺźycia prawdziwie ludzkiego, na przykĹad wyĹźywienie, odzieĹź, opiekÄ zdrowotnÄ
, pracÄ, wychowanie i kulturÄ, odpowiedniÄ
informacjÄ czy prawo do zaĹoĹźenia rodziny (por. KKK 1908). Po trzecie: dobro wspólne stanowi pokój i bezpieczeĹstwo wszystkich, dlatego teĹź wĹadza przy pomocy godziwych Ĺrodków powinna zapewniÄ bezpieczeĹstwo spoĹecznoĹci i poszczególnym jej czĹonkom, zapewniajÄ
c prawo do sĹusznej obrony osobistej i zbiorowej (por. KKK 1909).
Katechizm KoĹcioĹa Katolickiego naucza, Ĺźe jednoĹÄ rodziny ludzkiej, zakĹadajÄ
ca powszechne dobro wspólne domaga siÄ organizacji wspólnoty narodów, zdolnej zaradzaÄ róĹźnym potrzebom ludzi na wielu odcinkach Ĺźycia spoĹecznego, jak np. wyĹźywienie, zdrowie, wychowanie, praca, zaradzenie biedzie uchodĹşców rozproszonych po caĹym Ĺwiecie, czy wspomagania emigrantów i ich rodzin (por. KKK 1911).
Czy troszczÄ siÄ o dobro wspólne i je pomnaĹźam? Czy w trosce o wĹasne dobro materialne i duchowe liczÄ siÄ z dobrem innych ludzi? Czy zawsze potrafiÄ zachowaÄ wĹaĹciwÄ
zasadÄ prymatu osoby przed rzeczÄ
?
4. ZapamiÄtajmy: „Przez dobro wspólne naleĹźy rozumieÄ sumÄ warunków Ĺźycia spoĹecznego, które pozwalajÄ
bÄ
dĹş grupom, bÄ
dĹş poszczególnym jego czĹonkom osiÄ
gnÄ
Ä ich wĹasnÄ
doskonaĹoĹÄ. Dobro wspólne obejmuje: poszanowanie i popieranie podstawowych praw osoby ludzkiej; dobrobytu, czyli wzrostu dóbr duchowych i ziemskich poszczególnych ludzi i spoĹecznoĹci; pokoju i bezpieczeĹstwa wszystkich” (KomKKK 407-408)
Ks. Andrzej WiÄckowski
|