1. „Kościół jest jeden”. Czyż takie stwierdzenie nie budzi w nas zdziwienia, gdy żyjąc w społeczeństwie otwartym na różne wpływy nie tylko kulturowe, ale i religijne, doświadczamy bezpośrednio bądź słyszymy o wielu Kościołach, np. o Kościele katolickim, ewangelicko-augsburskim czy prawosławnym? Powstaje zatem decydujące pytanie: który Kościół jest tym jedynym właściwym? W każdą niedzielę wyraźnie mówimy: „wierzę w jeden Kościół”. W jakiej relacji stoi więc ów jeden Kościół do innych konkretnych, istniejących obecnie wspólnot kościelnych? Jak rozumieć jedność Kościoła?

2. Katechizm Kościoła Katolickiego naucza: „Kościół jest jeden: ma jednego Pana, wyznaje jedną wiarę, rodzi się z jednego chrztu, tworzy jedno Ciało, jest ożywiany przez jednego Ducha ze względu na jedną nadzieję, u której kresu zostaną przezwyciężone wszystkie podziały” (KKK 866).

3. Jak należy rozumieć tajemnicę jedności Kościoła? Kościół jest jeden ze względu na swoje źródło, którym jest doskonała jedność Osób Trójcy Świętej. Jest jeden ze względu na swego Założyciela, którym jest Chrystus. Jest również jeden ze względu na swoją duszę, czyli Ducha Świętego, który „tak dogłębnie wszystkich zespala w Chrystusie, że jest zasadą jedności Kościoła” (DE 2). Jedność należy więc do istoty Kościoła (por. KKK 813). Jedność ta objawia się w wyznawaniu jednej wiary otrzymanej od Apostołów, w sprawowaniu tego samego kultu, a zwłaszcza sakramentów oraz w przyjęciu jedynej władzy ustanowionej przez samego Chrystusa (por. KKK 815). Jako wierzący jesteśmy zobowiązani wyznawać, że tym jedynym Kościołem Chrystusowym jest Kościół katolicki rządzony przez Następcę Piotra i przez biskupów pozostających z nim w łączności (por. KKK 816). Wierzymy zatem, że Kościół katolicki – pomimo grzechu i słabości jego wyznawców – jest autentycznym i jedynym Kościołem Chrystusowym. Od samego początku ten jeden Kościół ukazuje się jednak w wielkiej różnorodności, która pochodzi z rozmaitości darów Bożych oraz z różnych zadań, sytuacji i sposobów życia osób do niego należących (por. KKK 814). Stąd też – jak naucza II Sobór Watykański - „we wspólnocie kościelnej prawomocnie istnieją partykularne Kościoły, korzystające z własnej tradycji” (KK 13). Katechizm Kościoła Katolickiego uczy, że „Kościół Chrystusa jest prawdziwie obecny we wszystkich prawowitych miejscowych zgromadzeniach wiernych, które o ile trwają przy swoich pasterzach, nazywane są w Nowym Testamencie Kościołami (...). W tych wspólnotach, choć nieraz są one niewielkie i ubogie, albo żyją w rozproszeniu, obecny jest Chrystus, którego mocą jednoczy się jeden, święty, katolicki i apostolski Kościół” (KKK 832).

Wielkie bogactwo tej różnorodności nie sprzeciwia się jednak jedności Kościoła. To jedynie grzech i ciężar jego konsekwencji zagraża nieustannie darowi jedności (por. KKK 814). Jedność Kościoła jest wyraźną i jasną wolą samego Chrystusa. Nawet w godzinie swojej męki nie przestawał więc On modlić się do Ojca o jedność swoich uczniów, prosząc, „aby wszyscy stanowili jedno, jak Ty, Ojcze, we Mnie, a Ja w Tobie, aby i oni stanowili w Nas jedno, aby świat uwierzył, żeś Ty Mnie posłał” (J 17, 21). W ciągu wieków w łonie Kościoła pojawiły się rozłamy i podziały. W Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego czytamy: „W Kościołach i wspólnotach kościelnych, które odłączyły się od pełnej komunii z Kościołem katolickim, istnieją liczne pierwiastki uświęcenia i prawdy. Wszystkie te dobra pochodzą od Chrystusa i prowadzą do jedności katolickiej. Członkowie tych Kościołów i wspólnot są przez chrzest włączeni w Chrystusa: uważamy ich za braci” (KomKKK 163).

4. Zapamiętajmy: Jest jeden Kościół Chrystusowy. Jedność Kościoła jest zapewniana przez wyznawanie jednej wiary, wspólne sprawowanie kultu Bożego, a przede wszystkim sakramentów oraz posłuszeństwo jedynej władzy ustanowionej przez samego Chrystusa. Istnieje historyczna ciągłość pomiędzy Kościołem założonym przez Chrystusa i Kościołem katolickim. Kościół Chrystusowy istnieje więc w pełni jedynie w Kościele katolickim (por. KomKKK 162), choć możliwość uświęcenia i liczne chrześcijańskie wartości urzeczywistniane są także w tych Kościołach i wspólnotach kościelnych, które nie są jeszcze w pełnej jedności z Kościołem katolickim.

Ks. Tomasz Kadziński

Źródło Katechizm Płocki część I - archiwum