Obywatel a władza Drukuj

1. Wszyscy chyba pamiętamy wiersz Władysława Bełzy „Katechizm polskiego dziecka”: â€žKto ty jesteś? Polak mały. Jaki znak twĂłj? Orzeł biały. Gdzie ty mieszkasz? Między swemi. W jakim kraju? W polskiej ziemi. Czem ta ziemia? Mą ojczyzną. Czem zdobyta? Krwią i blizną. Czy ją kochasz? Kocham szczerze. A w co wierzysz? W Polskę wierzę. Coś ty dla niej? Wdzięczne dziecię. Coś jej winien? Oddać Ĺźycie”. Wiersz ten ukazuje nam istotę relacji, jakie winny łączyć człowieka z jego ojczyzną i państwem. Wskazuje takĹźe na obowiązki obywatela w stosunku do swojej ojczyzny i państwa, a więc tych najwaĹźniejszych poza rodziną instytucji, w ktĂłrych Ĺźyje i rozwija się człowiek. Czwarte przykazanie BoĹźe nakazuje czcić tych wszystkich, ktĂłrzy dla naszego dobra otrzymali od Boga władzę w społeczeństwie. Ukazuje ono obowiązki tych, ktĂłrzy sprawują władzę, jak i tych, dla ktĂłrych dobra jest ona sprawowana (por. KKK 2234).

2. Jakie są obowiązki władz cywilnych? Ci, ktĂłrzy sprawują władzę, powinni traktować ją jako słuĹźbę (KKK 2235). Sprawowanie władzy powinno teĹź zmierzać do ukazania właściwej hierarchii wartości, by ułatwić wszystkim korzystanie z wolności i odpowiedzialności. PrzełoĹźeni powinni czuwać nad tym, by normy i zarządzenia wydawane przez nich nie stanowiły pokusy, przeciwstawiając interes osobisty interesowi wspĂłlnoty (por. KKK 2236). Ponadto władze polityczne są zobowiązane do poszanowania podstawowych praw osoby ludzkiej. Powinny w sposĂłb ludzki słuĹźyć sprawiedliwości, szanując prawa kaĹźdego, zwłaszcza rodzin i osĂłb potrzebujących. Władze publiczne nie mogą zawiesić praw politycznych związanych z Ĺźyciem obywateli bez uzasadnionej i odpowiedniej przyczyny (por. KKK 2237).
3. Jakie są obowiązki obywateli wobec władzy? Katechizm naucza, Ĺźe ci, ktĂłrzy są podporządkowani władzy, powinni uwaĹźać swoich przełoĹźonych za przedstawicieli Boga, ktĂłry ich ustanowił sługami swoich darĂłw. Lojalna współpraca obywateli obejmuje prawo, a niekiedy obowiązek udzielenia słusznego napomnienia, jeśli coś wydałoby się im szkodliwe dla godności osĂłb i dla dobra wspĂłlnoty (KKK 2238). Obywatele mają teĹź obowiązek przyczyniać się wraz z władzami cywilnymi do dobra społeczeństwa w duchu prawdy, sprawiedliwości, solidarności i wolności. Podporządkowanie prawowitej władzy i słuĹźba na rzecz dobra wspĂłlnego wymagają od obywateli wypełniania ich zadań w Ĺźyciu wspĂłlnoty politycznej (KKK 2239).
Uległość wobec władzy i odpowiedzialność za dobro wspĂłlne wymagają z moralnego punktu widzenia płacenia podatkĂłw, udziału w wyborach, obrony kraju (por. KKK 2240). Posłuszeństwo, lojalność i stosowanie się do prawa nie oznacza jednak, Ĺźe świadomy obywatel ma biernie podporządkowywać się innym. „Obywatel jest zobowiązany w sumieniu do nieprzestrzegania zarządzeń władz cywilnych, gdy przepisy te są sprzeczne z wymaganiami ładu moralnego, z podstawowymi prawami osĂłb i ze wskazaniami Ewangelii” (KKK 2242). Jak bowiem czytamy w Piśmie Świętym: „trzeba bardziej słuchać Boga niĹź ludzi” (Dz 5, 29). „Tam, gdzie władza państwowa, przekraczając swoje uprawnienia, uciska obywateli, niech ci nie odmawiają jej świadczeń, ktĂłrych obiektywnie domaga się dobro wspĂłlne. Niech zaś wolno im będzie bronić praw swoich i współobywateli przed naduĹźyciami władzy w granicach nakreślonych przez prawo naturalne i ewangeliczne” (KDK 74).
Zapytajmy: Jak ja traktuję swoją ojczyznę? Czy znam swoje prawa i obowiązki obywatelskie? Jak je wypełniam? Czy czuję się odpowiedzialny za swoją ojczyznę i państwo?
4. Zapamiętajmy: â€žWładza publiczna jest zobowiązana do poszanowania podstawowych praw osoby ludzkiej i warunkĂłw korzystania z jej wolności” (KKK 2254).„Obowiązkiem obywateli jest współpracować z władzami cywilnymi w budowaniu społeczeństwa w duchu prawdy, sprawiedliwości, solidarności i wolności” (KKK 2255), jeśli jednak zarządzenia władz cywilnych są sprzeczne z wymaganiami ładu moralnego, obywatel ma obowiązek ich nie przestrzegać (por.KKK 2256).
Ks. Kazimierz Dziadak
ĹšrĂłdło http://katechetyczny.diecezjaplocka.pl/1183,l1.html
« poprzednia   następna »