Czwarte przykazanie Boże: „Czcij ojca swego i matkę swoją” Drukuj

1. Nikogo nie dziwi widok dziecka tulącego się do swoich rodzicĂłw. Z uśmiechem spoglądamy na malca niosącego im pracowicie narysowaną laurkę, jednak do lamusa odchodzi obraz dorosłego syna lub cĂłrki całującej spracowane ręce ojca czy matki. Gdzie podziała się cześć, całkowite zaufanie i głęboka więź, ktĂłra łączyła ich niedawno?

Miłość dzieci do rodzicĂłw powinna być zjawiskiem naturalnym, w pierwszym okresie Ĺźycia, związana z silnie rozwiniętą sferą uczuciową, następnie więź ta powinna prowadzić do głębokiej i uczynnej miłości wobec rodzicĂłw. Przejawem tej więzi jest chociaĹźby modlitwa za rodzicĂłw, uczestniczenie i towarzyszenie w radościach i cierpieniach, pomoc okazywana w chorobie i trudach Ĺźycia. Czynna miłość zobowiązuje dziecko do przyjścia z pomocą materialną i duchową wtedy, kiedy tego potrzebują rodzice.
 
2. Miłość wobec rodzicĂłw powinna przejawiać się posłuszeństwem, czcią, szacunkiem i wdzięcznością. W Ewangelii według świętego Mateusza Chrystus przypomina „Czcij ojca i matkę” (15,4). Obowiązek ten nie wynika w Ĺźaden sposĂłb z osobistych przymiotĂłw rodzicĂłw, ale ze szczegĂłlnego miejsca, jakie rodzice zajmują w stwĂłrczym planie BoĹźym. Ich godność rodzicielska wiąże dziecko niepisaną umową, na mocy ktĂłrej powinno okazywać im szacunek większy niĹź innym osobom. Upływający czas wpływa na formę tego szacunku, ale nie znosi samego obowiązku. Nawet niegodne postępowanie rodzicĂłw nie moĹźe być usprawiedliwieniem dla aktĂłw moralnie niegodnych takich jak: obelgi, wyzwiska, uwłaczające gesty i słowa. 
 
3. Wyrazem czci wobec rodzicĂłw jest posłuszeństwo. Poprzez przykład Ĺźycia Najświętszej Rodziny w Nazarecie Jezus daje nam świadectwo doskonałego wypełniania czwartego przykazania. Zakres posłuszeństwa zmienia się wraz z upływem lat i usamodzielnianiem się dziecka, jednak mądre kierownictwo rodzicĂłw, dobre rady, zwłaszcza w trudnych Ĺźyciowych sprawach i wsparcie, jakiego udzielają rodzice są niczym niezastąpionym bogactwem dzieci. Śmierć rodzicĂłw nie zwalnia dziecka z obowiązku miłości, modyfikuje tylko formę czci i szacunku poprzez godziwy pogrzeb, dbałość o grĂłb, a szczegĂłlnie modlitwę za nich.
Przykazanie „czcij ojca swego i matkę swoją” nie bez racji otwiera drugą część Dekalogu. Określa bowiem relacje, jakie powinny towarzyszyć Ĺźyciu ludzi (por. KKK 2197). Odnosi się takĹźe do innych relacji w rodzinie: wzajemna miłość powinna być okazywana takĹźe wobec rodzeństwa, dziadkĂłw, rĂłwnieĹź pozostali członkowie rodziny zasługują na większy szacunek niĹź inni ludzie. Czwarte przykazanie BoĹźe obejmuje takĹźe stosunki pomiędzy uczniem a nauczycielem, pracownikiem a pracodawcą, podwładnym a przełoĹźonym, obywatelem a ojczyzną i rządzącymi państwem, nakładając na nich obowiązek wzajemnej odpowiedzialności i poszanowania godności osoby ludzkiej (por. KKK 2199).
Wskazując na hierarchię miłości w społeczeństwie, czwarte przykazanie BoĹźe rozpoczyna od podstawowej jednostki, jaką jest rodzina – to w niej rodzą się wszystkie pozostałe relacje i zachowania. BĂłg wskazując na cześć, jaką jesteśmy zobowiązani okazywać naszym rodzicom, pragnął, abyśmy zaraz po Nim okazywali naszą miłość tym, ktĂłrzy dali nam Ĺźycie; rodzice zaś jako pierwsi powinni przekazać swoim dzieciom prawdy wiary i miłość do Boga. Więzi rodzinne – jak wskazuje nauka Kościoła – są dobrem waĹźnym, ale nie absolutnym (KomKKK 462). Rodzice powinni z uszanowaniem i radością odnieść się do decyzji swego dziecka o wyborze drogi kapłańskiej czy zakonnej (por. KKK 2232-2233).
 
4. Zapamiętamy: Przykazanie „czcij ojca swego i matkę swoją” ma charakter pozytywny, ukazuje bowiem, Ĺźe miłość okazywana rodzicom, osobom starszym, tym wszystkim, ktĂłrych BĂłg postawił jako przełoĹźonych jest obowiązkiem człowieka (por. KKK 2198). Wiąże się z nagrodą, jaką BĂłg obiecał dać tym, ktĂłrzy je wypełniają. „Poszanowanie tego przykazania zapewnia, wraz z owocami duchowymi, doczesne owoce pokoju i pomyślności. Natomiast niezachowywanie go przynosi wielkie szkody wspĂłlnotom i osobom ludzkim” (KKK 2200).
 
Teresa Pietrzak

ĹšrĂłdło http://katechetyczny.diecezjaplocka.pl/1193,l1.html