Ateizm i agnostycyzm zakazany przez pierwsze przykazanie BoĹźe Drukuj

1. Richard Dawkins, ateistyczny profesor z Oxfrodu, wraz z grupą niewierzących zorganizowali jesienią 2008 r. akcję oklejania londyńskich autobusĂłw banerami, głoszącymi: „Boga prawdopodobnie nie ma. Przestań się martwić i zacznij cieszyć Ĺźyciem”. To tylko jeden z przykładĂłw zbliĹźonych do siebie, lecz nie identycznych postaw: ateizmu i agnostycyzmu. Czym się one od siebie róşnią? Jakie stanowisko wobec takich postaw powinien zająć chrześcijanin? Czym jest ateizm i agnostycyzm? Słownik Języka Polskiego ateizm definiuje jako „pogląd zaprzeczający istnieniu Boga”, zaś agnostycyzm jako „pogląd filozoficzny negujący całkowicie lub częściowo moĹźliwość poznania obiektywnej rzeczywistości”.

2. Katechizm Kościoła Katolickiego naucza, Ĺźe pojęcie „ateizm” obejmuje bardzo zróşnicowane zjawiska, i zalicza do nich materializm praktyczny, ktĂłry „ogranicza potrzeby i ambicje człowieka do przestrzeni i czasu” oraz humanizm ateistyczny, ktĂłry błędnie uwaĹźa, Ĺźe to człowiek jest „sam sobie celem, sam jedynym sprawcą i demiurgiem swojej własnej historii”. Inną formą ateizmu jest oczekiwanie wyzwolenia człowieka na drodze wyzwolenia gospodarczego i społecznego, ktĂłremu religia miałaby stać na przeszkodzie, budząc nadzieje na Ĺźycie przyszłe i odstręczając od budowy państwa ziemskiego (por. KKK 2124). RĂłwnieĹź agnostycyzm przybiera wiele postaci. W niektĂłrych przypadkach agnostyk nie zaprzecza istnienia Boga, twierdzi jednak, Ĺźe Ăłw „byt transcendentny” nie moĹźe się objawić, dlatego nikt nie moĹźe o nim nic powiedzieć. „W innych przypadkach agnostyk nie wypowiada się na temat istnienia Boga, twierdząc, iĹź jest ono niemoĹźliwe do udowodnienia, a nawet potwierdzenia czy zanegowania” (KKK 2127).
 
3. Jaka powinna być ocena moralna tych postaw? Katechizm naucza, Ĺźe „ateizm, odrzucając lub negując istnienie Boga, jest grzechem przeciw cnocie religijności”. „Odpowiedzialność za to przewinienie moĹźe znacznie zmniejszać intencja i okoliczności”, bowiem w powstawaniu i rozpowszechnianiu się ateizmu „niemały udział mogą mieć wierzący”. Niewiara moĹźe być „skutkiem zaniedbań w wychowaniu religijnym albo fałszywego przedstawienia nauki wiary”, albo teĹź brakĂłw w Ĺźyciu religijnym, moralnym i społecznym chrześcijan, o ktĂłrych moĹźna wtedy powiedzieć, Ĺźe „raczej przesłaniają, aniĹźeli pokazują prawdziwe oblicze Boga i religii” (KKK 2125). Ateizm moĹźe teĹź wynikać z błędnej koncepcji wolności i autonomii ludzkiej, posuwającej się aĹź do odrzucenia jakiejkolwiek zaleĹźności od Boga (por. KKK 2126).
Agnostycyzm moĹźe się niekiedy „łączyć się z jakimś poszukiwaniem Boga, lecz moĹźe rĂłwnieĹź być obojętnością, ucieczką przed ostatecznymi pytaniami egzystencjalnymi oraz lenistwem sumienia moralnego” (KKK 2128), najczęściej jednak jest rĂłwnoznaczny z ateizmem praktycznym.
Ateizm przybiera dziś niekiedy formę programowej walki z religią, a w szczegĂłlności z chrześcijaństwem, dlatego teĹź nasza wiara powinna być szczegĂłlnie świadoma, wnikliwa i dojrzała, nacechowana głębokim poczuciem odpowiedzialności oraz miłością do wszystkich ludzi.
 
Zapytajmy: Czy moje postępowanie nie jest dla innych ĹşrĂłdłem zgorszenia i wynikającej z niego niewiary? Czy podejmuję trud pogłębiania swojej wiary i pomagam w przezwyciężeniu trudności w wierze bliĹşnim? Czy poprzez zapatrzenie jedynie w sprawy tego świata nie staję się praktycznym materialistą, tracąc z oczu odniesienie swojego Ĺźycia do Boga?
 
4. Zapamiętajmy: Pierwsze przykazanie BoĹźe zakazuje „ateizmu, ktĂłry odrzuca istnienie Boga, opierając się na błędnej koncepcji autonomii ludzkiej” oraz „agnostycyzmu, ktĂłry twierdzi, Ĺźe o Bogu nie moĹźna nic powiedzieć i jest rĂłwnoznaczny z indyferentyzmem lub ateizmem praktycznym” (KomKKK 445).
 
Ks. Maciej Jastrzębski
ĹšrĂłdło http://katechetyczny.diecezjaplocka.pl/1201,l1.html

 

« poprzednia   następna »