Drugie przykazanie koĹcielne: âPrzynajmniej raz w roku przystÄ piÄ do sakramentu pokutyâ |
1. Podczas wizyty w PĹocku, 7 czerwca 1991 r., Ojciec ĹwiÄty Jan PaweĹ II mówiĹ: „Nie zapominajmy, Ĺźe pieniÄ
dz, bogactwo i róĹźne wygody tego Ĺwiata przemijajÄ
. Osoba ludzka jest waĹźniejsza niĹź rzeczy, a dusza jest waĹźniejsza niĹź ciaĹo”. W trosce o naszÄ
duszÄ, o osiÄ
gniÄcie Ĺźycia wiecznego i oglÄ
danie Boga twarzÄ
w twarz KoĹcióĹ, jak bardzo zatroskana matka zobowiÄ
zuje swoje dzieci w drugim przykazaniu koĹcielnym, by przynajmniej raz w roku pojednaĹy siÄ z Bogiem i ludĹşmi w sakramencie pokuty.
2. Katechizm KoĹcioĹa Katolickiego stwierdza, Ĺźe drugie przykazanie koĹcielne („przynajmniej raz w roku przystÄ
piÄ do sakramentu pokuty”) „zapewnia przygotowanie do Eucharystii przez przyjÄcie sakramentu pojednania, który jest kontynuacjÄ
dzieĹa nawrócenia i przebaczenia, zapoczÄ
tkowanego na chrzcie” (KKK 2047; por. KomKKK 432). Jest tu wyraĹşne odwoĹanie siÄ do Kodeksu Prawa Kanonicznego, w którym czytamy: „KaĹźdy wierny, po osiÄ
gniÄciu wieku rozeznania, przynajmniej raz w roku winien wyznaÄ wiernie wszystkie swoje grzechy ciÄĹźkie” (KPK kan. 989).
Stwierdzenie, Ĺźe do sakramentu pokuty naleĹźy przystÄ piÄ „przynajmniej raz w roku” naleĹźy rozumieÄ jako wyznaczenie pewnej nieprzekraczalnej granicy, koniecznego minimum, a nie wystarczajÄ cej normy, przy której zastosowaniu wszystko juĹź jest w porzÄ dku. CzÄsta spowiedĹş pomaga w rozwoju duchowym, zwiÄksza wraĹźliwoĹÄ wewnÄtrznÄ oraz otwartoĹÄ na dziaĹanie Ducha ĹwiÄtego.
3. By lepiej zrozumieÄ ducha drugiego przykazania koĹcielnego, naleĹźy siÄgnÄ
Ä do historii. Praktyka pokutna istnieje w KoĹciele od dawna. Ma ona swój poczÄ
tek i ĹşródĹo w zdarzeniach opisanych w Ewangelii. W historii KoĹcioĹa zmieniaĹy siÄ formy pokuty. Gdy chrzeĹcijanin popeĹniĹ grzech ciÄĹźki, mógĹ dostÄ
piÄ jego odpuszczenia przez wyznanie go przed zwierzchnikiem gminy chrzeĹcijaĹskiej i wypeĹnienie pokuty. Na czas peĹnienia pokuty byĹ wykluczony ze spoĹecznoĹci koĹcielnej, potem zaĹ ponownie zostawaĹ do niej przyjmowany. Owo wykluczenie ze spoĹecznoĹci i przyjÄcie do grona pokutników poĹÄ
czone z nakĹadaniem szat pokutnych i posypywaniem gĹowy popioĹem nastÄpowaĹo kilka tygodni przed WielkanocÄ
. Faza koĹcowa miaĹa miejsce w Wielki Czwartek albo w WielkÄ
SobotÄ.
Praktyka pokuty publicznej przetrwaĹa aĹź do poĹowy Ĺredniowiecza. Na przeĹomie I i II tysiÄ clecia ustÄ piĹa ona spowiedzi regularnej i element pokuty zredukowany zostaĹ do pokuty sakramentalnej. Sobór LateraneĹski IV w 1215 r. zobowiÄ zaĹ chrzeĹcijan do wyznawania grzechów przynajmniej jeden raz w roku. SformuĹowano wówczas obowiÄ zek (kan. 21) odbywania corocznej spowiedzi przed wĹasnym kapĹanem (proboszczem), albo za jego pozwoleniem przed innym kapĹanem oraz nakaz przyjmowania Komunii Ĺw. w okresie wielkanocnym.
4. W pierwszym okresie dziejów KoĹcioĹa w sakramencie pojednania zostaĹ wyakcentowany element samej pokuty czyli zadoĹÄuczynienie za grzechy; stÄ
d sakrament ten nazywano wtedy pokutÄ
. W Ĺredniowieczu punkt ciÄĹźkoĹci przesunÄ
Ĺ siÄ na wyznanie grzechów przed kapĹanem, co uwaĹźano za najwaĹźniejsze i najtrudniejsze; dlatego ten sakrament nazwano spowiedziÄ
. Dzisiaj nie rezygnujÄ
c z tych elementów, trzeba bardziej niĹź dawniej uwzglÄdniÄ spoĹeczny charakter pokuty.
ChrzeĹcijanie wezwani sÄ przez Boga do ĹwiÄtoĹci. Jej poczÄ tkiem jest radykalne nawrócenie. Zaczyna siÄ ono od uznania wĹasnej grzesznoĹci. „Ten, kto wyznaje swoje grzechy – uczy Ĺw. Augustyn – juĹź dziaĹa razem z Bogiem. Bóg osÄ dza twoje grzechy; jeĹli ty takĹźe je osÄ dzasz, jednoczysz siÄ z Bogiem” (Ĺw. Augustyn, In evangelium Ioannis tractatus, 12; por. KKK 1458).
5. ZapamiÄtajmy: Sakrament pokuty zostaĹ ustanowiony wówczas, gdy Chrystus przekazaĹ ApostoĹom wĹadzÄ odpuszczenia grzechów. KoĹcióĹ dla dobra swoich dzieci poleciĹ przystÄpowanie do niego przynajmniej raz w roku, by moĹźna byĹo w okresie wielkanocnym przyjÄ
Ä KomuniÄ Ĺw. i radowaÄ siÄ w peĹni tajemnicÄ
Zmartwychwstania Pana.
Ks. MieczysĹaw Ochtyra
ĹšródĹo http://katechetyczny.diecezjaplocka.pl/1222,l1.html
|