Osoba i społeczność Drukuj
1. KaĹźdy człowiek jest niepowtarzalną indywidualnością i stara się na róĹźny sposób podkreślić i utrzymać swoją toĹźsamość; z drugiej strony jest rzeczą oczywistą, Ĺźe „nikt z nas nie jest samotną wyspą” – potrzebujemy innych ludzi, aby w pełni rozwinąć swoje talenty. Jak zharmonizować w Ĺźyciu te dwie tendencje naszej natury? Jak pogodzić interes osobisty z wymogami Ĺźycia społecznego?
2. Osoba ludzka jest to istota rozumna i wolna, zdolna do odpowiedzialnego działania. Swoją istotą przekracza świat rzeczy materialnych i tworzy specyficznie ludzki świat kultury, nauki i techniki. Osoba ludzka stworzona przez Boga na Jego „obraz i podobieństwo”, ma wrodzoną i niezbywalną godność. Ta godność osoby ludzkiej została dopełniona przez Wcielenie Syna BoĹźego. Z tego wynika, Ĺźe osoba ludzka jest i powinna być zasadą, podmiotem i celem wszystkich instytucji społecznych (por. KKK 1892). Osoba ludzka nie moĹźe nigdy stać się środkiem do osiągnięcia jakiegokolwiek celu, lecz zawsze ma być celem dążeń i działań społecznych.
Osoba jest bytem dynamicznym, rozwijającym się i doskonalącym się moralnie. Do rozwoju potrzebuje innych osób, czyli społeczeństwa, w którym moĹźe zrealizować się w pełni. „Istnieje pewne podobieństwo między jednością Osób Boskich, a braterstwem, jakie ludzie powinni zaprowadzić pomiędzy sobą” (KKK 1890). KaĹźda społeczność powinna być w jakimś stopniu odwzorowaniem Trójcy Przenajświętszej.
 
3. „Niektóre społeczności, takie jak rodzina i państwo, odpowiadają (...) bezpośrednio naturze człowieka” (KKK 1882). Społeczny charakter osoby ludzkiej realizuje się w wielu innych zrzeszeniach i instytucjach społecznych, pomagających człowiekowi osiągnąć takie cele, które przerastają jego indywidualne moĹźliwości. Kościół zachęca swoich wiernych do szeroko pojętej socjalizacji. „Dzięki niej ludzie (…) przekazują sobie wzajemnie swoją wiedzę, mogą bronić swoich praw i wypełniać obowiązki (…), cieszą się wspólnie z kaĹźdej rzeczy pięknej (…), zawsze pragną przekazywać innym to, co jest w nich najlepsze, starają się usilnie przyswajać sobie duchowe wartości posiadane przez innych” (Jan Paweł II, Centesimus annus, 36, por. KKK 1886).
Celem istnienia kaĹźdej społeczności jest niesienie pomocy osobie ludzkiej na drodze jej fizycznego i duchowego rozwoju. Społeczność nie moĹźe zdominować osoby ludzkiej tak, by pozbawić ją jej niezbywalnej godności. „Zbyt daleko posunięta interwencja państwa moĹźe zagraĹźać osobistej wolności i inicjatywie” (KKK 1883). Katolicka nauka społeczna wypracowała zasadę pomocniczości, w myśl której społeczności wyĹźszego rzędu wspomagają niĹźsze w ich właściwym działaniu, a wszystkie społeczności razem wzięte mają za cel rozwój osoby ludzkiej.
KaĹźda społeczność powinna przestrzegać właściwej hierarchii wartości, która „wymiary materialne i instynktowne podporządkowuje wewnętrznym i duchowym” (KKK 1886). Ĺťycie społeczne powinno sprzyjać rozwojowi cnót indywidualnych i społecznych, takich jak braterstwo i solidarność. Zasadą Ĺźycia społecznego powinna być miłość Boga i bliĹşniego; ona pozwala uniknąć zarówno małoduszności jak i przemocy i wskazuje właściwą drogę.
Tkankę Ĺźycia społecznego niszczy grzech. Gdy środkom nadaje się wartość celu ostatecznego, a osoby traktowane są jako środki do celu, rodzą się wtedy niesprawiedliwe struktury, które sługa BoĹźy Jan Paweł II nazwał „strukturami grzechu” (Evangelium Vitae 12). Konieczne stają się reformy struktur społecznych i wewnętrzne nawrócenie człowieka.
Jaki jest mój udział w Ĺźyciu społecznym? Czy angaĹźuję się w nie? Czy w relacjach społecznych najwyĹźszą wartością jest dla mnie osoba?
 
4. Zapamiętajmy: „Zasadą, podmiotem i celem wszystkich instytucji społecznych jest i powinna być osoba. Niektóre społeczności, takie jak rodzina i państwo, są dla niej konieczne. PoĹźyteczne są takĹźe inne społeczności, zarówno o zasięgu krajowym, jak i międzynarodowym, które winny kierować się zasadą pomocniczości” (KomKKK 402).

Ks. Ireneusz Wrzesiński

Ĺšródło http://katechetyczny.diecezjaplocka.pl/1283,l1.html

« poprzednia   następna »