DziesiÄÄ przykazaĹ BoĹźych |
1. Niemal na kaĹźdym kroku spotykamy siÄ z nakazami i zakazami. PochodzÄ
one od rodziców, nauczycieli, przeĹoĹźonych. Zapisane sÄ
w róĹźnych kodeksach, np. drogowym, karnym i innych. FormuĹuje je równieĹź medycyna i higiena. Do róĹźnego rodzaju urzÄ
dzeĹ technicznych zaĹÄ
czone sÄ
instrukcje, zawierajÄ
ce polecenia i wskazania, jak je wĹaĹciwie i bezpiecznie wykorzystaÄ. Bóg w swojej miĹoĹci daĹ czĹowiekowi kodeks postÄpowania – Dekalog, dziesiÄÄ przykazaĹ. Jest on drogÄ
do osiÄ
gniÄcia Ĺźycia wiecznego.
2. Katechizm KoĹcioĹa Katolickiego uczy: „DziesiÄÄ przykazaĹ, bÄdÄ
c wyrazem podstawowych obowiÄ
zków czĹowieka wzglÄdem Boga i wzglÄdem bliĹşniego, objawia w swojej istotnej treĹci powaĹźne zobowiÄ
zania. SÄ
one zasadniczo niezmienne i obowiÄ
zujÄ
zawsze i wszÄdzie. Nikt nie moĹźe od nich dyspensowaÄ. DziesiÄÄ przykazaĹ wyryĹ Bóg w sercu czĹowieka” (KKK 2072).
3. Klemens Aleksandryjski (150-215) jako pierwszy z ojców KoĹcioĹa na okreĹlenie dziesiÄciu przykazaĹ uĹźyĹ sĹowa „dekalog”. Dekalog (z jÄzyka greckiego: deka = dziesiÄÄ, logos = sĹowo) to dziesiÄÄ sĹów; nazwa dziesiÄciu przykazaĹ przekazanych przez Boga MojĹźeszowi na górze Synaj (por. Wj 20,1-17; Pwt 5,3-21). Biblia uĹźywa jeszcze takich nazw jak: „Ĺwiadectwo” (Wj 16,34), „tablice Ĺwiadectwa” (Wj 31,18); „tablice przymierza” (Pwt 9,9). W KsiÄdze WyjĹcia czytamy, Ĺźe te przykazania zostaĹy spisane „palcem BoĹźym” (Wj 31,18) na dwóch kamiennych tablicach. Na pierwszej tablicy sÄ
przykazania dotyczÄ
ce obowiÄ
zków wobec Boga, uznania Jego prawdziwoĹci i jedynoĹci. Druga tablica zawiera siedem nastÄpnych przykazaĹ, okreĹlajÄ
cych normy wspóĹĹźycia spoĹecznego, a wiÄc czeĹÄ dla rodziców i relacje do innych ludzi.
W Nowym Testamencie Chrystus potwierdziĹ obowiÄ zujÄ cÄ moc Dekalogu. UkazaĹ jednak gĹÄbszy jego sens, mieszczÄ c niejako wszystkie dziesiÄÄ przykazaĹ w jednym ogólnym przykazaniu miĹoĹci. MĹodzieĹcowi, który Go pytaĹ, co dobrego ma czyniÄ, by otrzymaÄ Ĺźycie wieczne, powiedziaĹ: „JeĹli chcesz osiÄ gnÄ Ä Ĺźycie, zachowuj przykazania” – nie zabijaj, nie cudzoĹóĹź, nie kradnij, nie zeznawaj faĹszywie, czcij ojca i matkÄ. W koĹcu Jezus streszcza te przykazania w sposób pozytywny: „miĹuj swego bliĹşniego jak siebie samego” (Mt 19,16-19). W myĹl nauki Chrystusa zachowywanie przykazaĹ jest wynikiem miĹoĹci do Boga i do czĹowieka, jej wyrazem. Dlatego teĹź zachowywanie przykazaĹ wobec Boga przy równoczesnym zaniedbywaniu obowiÄ zków wzglÄdem bliĹşniego jest zaprzeczeniem miĹoĹci do Boga, który ukochaĹ czĹowieka i nakazaĹ go miĹowaÄ. Dekalog jako objawione przez Boga prawo, które zarazem Bóg wyryĹ w sercu kaĹźdego czĹowieka w formie zasad prawa naturalnego i które czĹowiek moĹźe poznaÄ za pomocÄ swojego rozumu, mówi o podstawowych, niezmiennych oraz obowiÄ zujÄ cych zawsze i wszystkich ludzi powinnoĹciach czĹowieka wobec Boga i bliĹşniego. „Od tych dziesiÄciu prostych sĹów – mówiĹ Ojciec ĹwiÄty Jan PaweĹ II w Koszalinie 1 czerwca 1991 r. – zaleĹźy przyszĹoĹÄ czĹowieka i spoĹeczeĹstwa. PrzyszĹoĹÄ narodu, paĹstwa, Europy, Ĺwiata. ProszÄ was, rodacy, abyĹcie nie pozwolili rozbiÄ tego naczynia, które zawiera BoĹźÄ prawdÄ i BoĹźe prawo! ProszÄ, abyĹcie nie pozwolili go zniszczyÄ. AbyĹcie sklejali je z powrotem, jeĹli pÄkĹo”. Czy jestem Ĺwiadom, Ĺźe przykazania sÄ wyrazem ojcowskiej troski Boga o mnie, o bliĹşnich? Jak wyraĹźam Bogu wdziÄcznoĹÄ za ten dar?
4. ZapamiÄtajmy: „SĹowo Dekalog znaczy dosĹownie dziesiÄÄ sĹów (Wj 34,28). Te sĹowa streszczajÄ
caĹe Prawo ofiarowane narodowi izraelskiemu przez MojĹźesza w kontekĹcie Przymierza” (KomKKK 436). Jezus swoim postÄpowaniem i przepowiadaniem zaĹwiadczyĹ o wiecznej waĹźnoĹci Dekalogu (por. KKK 2076). Ma on zobowiÄ
zujÄ
cy charakter, poniewaĹź wyraĹźa podstawowe obowiÄ
zki czĹowieka wzglÄdem Boga i bliĹşniego (por. KomKKK 440).
Bp Roman Marcinkowski
|