Jezus umarł na krzyĹźu w piątek przed świętem Paschy, ukrzyĹźowany przez Ĺźołnierzy rzymskich, z wyroku Piłata, a z oskarĹźenia Kajfasza i starszyzny Ĺźydowskiej. Według naszej rachuby czasu było to siódmego kwietnia 30 roku. Dwa dni póĹşniej, w niedzielę dziewiątego kwietnia o świcie, Jezusa juĹź w grobie nie znaleziono. Tego teĹź dnia po raz pierwszy ukazał się kobietom przy grobie a potem uczniom. Jak jednak moĹźna tę datę obliczyć? I dlaczego nie był to rok 33, tradycyjnie przyjmowany jako data ukrzyĹźowania i zmartwychwstania Jezusa?

Trzeba zacząć od daty narodzin. W VI wieku mnich Dionizy zwany Mniejszym obliczył ją na rok 754 od załoĹźenia Rzymu. Ten rok stał się pierwszym naszego obecnego kalendarza, liczącego lata „po Chrystusie” bądĹş „naszej ery”. Do tego dodano wiek Jezusa w chwili rozpoczęcia działalności publicznej, który wynosił według Ewangelii św. Łukasza około trzydziestu lat, oraz trzy lata działalności. Wypadł więc rok 33, albo ściślej około roku 33.

JednakĹźe z danych historii staroĹźytnej wynika, Ĺźe król Herod umarł juĹź w roku 750 od załoĹźenia Rzymu, czyli w 4 „przed naszą erą”. Jezus urodził się według Ewangelii jeszcze za jego panowania, zapewne 8/7 roku p.n.e. Zatem i datę ukrzyĹźowania i zmartwychwstania naleĹźy cofnąć.

O ile? MoĹźna do tej daty dojść dwoma niezaleĹźnymi sposobami. Pierwsza droga prowadzi poprzez ustalenie daty wystąpienia Jana Chrzciciela oraz krótko potem Jezusa.

Było to według św. Łukasza w piętnastym roku panowania cesarza Tyberiusza. Objął on rządy po śmierci Augusta zmarłego 19 VIII 14 roku. „Pierwszym rokiem panowania” nazwano normalnie okres od objęcia władzy do Nowego Roku, a następne lata odpowiadały kalendarzowym. Nowy Rok wypadał w Rzymie 1 stycznia, jak u nas; wtedy rok piętnasty odpowiadałby rokowi 28. Jednak w Syrii, ojczyĹşnie św. Łukasza, zaczynano rok na przełomie września i paĹşdziernika — wtedy „rok piętnasty” panowania Tyberiusza trzeba liczyć od około 1 X 27.

Równolegle moĹźna wykorzystać informację z początku Ewangelii św. Jana. W trakcie dyskusji z Jezusem Ĺťydzi wspomnieli, Ĺźe świątynię jerozolimską budowano przez 46 lat. OtóĹź, budowle świątyni stojące za czasów Jezusa, o których tu mowa, zostały ufundowane przez króla Heroda, przy czym prace nad nimi trwały jeszcze przez kilkadziesiąt lat po jego śmierci. Początek budowy obliczyć moĹźna na przełom lat 20/19 p.n.e. (wynika to ze staroĹźytnych dzieł historycznych Józefa Flawiusza i Kasjusza Diona). 46 lat budowy upłynęło na przełomie lat 27/28 n.e. Zgadza się to doskonale z obliczeniem poprzednim.

Teraz czas trwania działalności Jezusa. Czwarta Ewangelia podaje, Ĺźe wspomniana dyskusja o świątyni miała miejsce około święta Paschy. Byłby to więc kwiecień 28 roku. Potem Ewangelia wspomina drugą Paschę — 29 rok, a wreszcie trzecią Paschę, w przeddzień której Jezus został ukrzyĹźowany. Był to więc rok 30.

Jest jeszcze druga droga do tej samej daty. OtóĹź Jezusa ukrzyĹźowano w piątek, zaś Pascha wypadła następnego dnia, w szabat — tak podaje Ewangelia św. Jana. Święto Ĺźydowskie Paschy miało datę stałą, dnia 15 miesiąca Nisan, a więc tylko czasami wypadało ono w sobotę. Za rządów Poncjusza Piałata jako prefekta Judei (26-36 n.e.) zdarzyło się to w latach 27, 30, 33. Rok 27 nie pozostawiałby czasu na działalność Jezusa, która przecieĹź zaczęła się juĹź na Piłata, podobnie jak misja Jana Chrzciciela. W roku 33 trwałaby juĹź ona nie trzy, ale cztery—pięć lat, przy czym Jezus miałby juĹź czterdzieści lat. Ponadto w roku 33 w noc paschalną z piątku na sobotę wypadło zaćmienie księżyca, zaś Ewangelia tego wcale przy śmierci Jezusa nie notuje.

I przy tym rozumowaniu pozostaje więc tylko rok 30. Paschę obchodzono w tym roku w sobotę 8 kwietnia. Jezus został więc ukrzyĹźowany 7 IV 30, a pusty grób odkryto 9 IV 30.

MoĹźe się jeszcze nasunąć pytanie, czemu Wielkanoc nie wypada stale 9 kwietnia, w rocznicę tego dnia. OtóĹź nasza obecna numeracja miesięcy i dni, w której tak by wypadało, pochodzi z kalendarza rzymskiego. Kościół przyjął go sporo póĹşniej. Pierwsi chrześcijanie ustalili datę Wielkanocy według Ĺźydowskiego kalendarza księżycowego, to znaczy takiego, w którym miesiące liczy się od nowiu do nowiu księżyca. Święto Paschy sąsiadujące z dniami ukrzyĹźowania i zmartwychwstania obchodzone było w pierwszą wiosenną pełnię księżyca. Chrześcijańska Wielkanoc wypadała dzień po święcie Paschy.

Ponieważ zmartwychwstanie odkryto w niedzielę, każda niedziela była dniem świątecznym chrześcijan. Żeby corocznie wspominać ukrzyżowanie w piątek a zmartwychwstanie w niedzielę, ustalono w II wieku dzień Wielkanocy na pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca. Tak się liczy i dziś i dlatego data Wielkanocy jest zmienna.

Ĺšródło - http://www.opoka.org.pl/biblioteka/T/TB/data_zmartwychwstania.html