Jezus umarĹ na krzyĹźu w piÄ
tek przed ĹwiÄtem Paschy, ukrzyĹźowany przez ĹźoĹnierzy rzymskich, z wyroku PiĹata, a z oskarĹźenia Kajfasza i starszyzny Ĺźydowskiej. WedĹug naszej rachuby czasu byĹo to siódmego kwietnia 30 roku. Dwa dni póĹşniej, w niedzielÄ dziewiÄ
tego kwietnia o Ĺwicie, Jezusa juĹź w grobie nie znaleziono. Tego teĹź dnia po raz pierwszy ukazaĹ siÄ kobietom przy grobie a potem uczniom. Jak jednak moĹźna tÄ datÄ obliczyÄ? I dlaczego nie byĹ to rok 33, tradycyjnie przyjmowany jako data ukrzyĹźowania i zmartwychwstania Jezusa?
Trzeba zaczÄ
Ä od daty narodzin. W VI wieku mnich Dionizy zwany Mniejszym obliczyĹ jÄ
na rok 754 od zaĹoĹźenia Rzymu. Ten rok staĹ siÄ pierwszym naszego obecnego kalendarza, liczÄ
cego lata „po Chrystusie” bÄ
dĹş „naszej ery”. Do tego dodano wiek Jezusa w chwili rozpoczÄcia dziaĹalnoĹci publicznej, który wynosiĹ wedĹug Ewangelii Ĺw. Ĺukasza okoĹo trzydziestu lat, oraz trzy lata dziaĹalnoĹci. WypadĹ wiÄc rok 33, albo ĹciĹlej okoĹo roku 33.
JednakĹźe z danych historii staroĹźytnej wynika, Ĺźe król Herod umarĹ juĹź w roku 750 od zaĹoĹźenia Rzymu, czyli w 4 „przed naszÄ
erÄ
”. Jezus urodziĹ siÄ wedĹug Ewangelii jeszcze za jego panowania, zapewne 8/7 roku p.n.e. Zatem i datÄ ukrzyĹźowania i zmartwychwstania naleĹźy cofnÄ
Ä.
O ile? MoĹźna do tej daty dojĹÄ dwoma niezaleĹźnymi sposobami. Pierwsza droga prowadzi poprzez ustalenie daty wystÄ
pienia Jana Chrzciciela oraz krótko potem Jezusa.
ByĹo to wedĹug Ĺw. Ĺukasza w piÄtnastym roku panowania cesarza Tyberiusza. ObjÄ
Ĺ on rzÄ
dy po Ĺmierci Augusta zmarĹego 19 VIII 14 roku. „Pierwszym rokiem panowania” nazwano normalnie okres od objÄcia wĹadzy do Nowego Roku, a nastÄpne lata odpowiadaĹy kalendarzowym. Nowy Rok wypadaĹ w Rzymie 1 stycznia, jak u nas; wtedy rok piÄtnasty odpowiadaĹby rokowi 28. Jednak w Syrii, ojczyĹşnie Ĺw. Ĺukasza, zaczynano rok na przeĹomie wrzeĹnia i paĹşdziernika — wtedy „rok piÄtnasty” panowania Tyberiusza trzeba liczyÄ od okoĹo 1 X 27.
Równolegle moĹźna wykorzystaÄ informacjÄ z poczÄ
tku Ewangelii Ĺw. Jana. W trakcie dyskusji z Jezusem Ĺťydzi wspomnieli, Ĺźe ĹwiÄ
tyniÄ jerozolimskÄ
budowano przez 46 lat. OtóĹź, budowle ĹwiÄ
tyni stojÄ
ce za czasów Jezusa, o których tu mowa, zostaĹy ufundowane przez króla Heroda, przy czym prace nad nimi trwaĹy jeszcze przez kilkadziesiÄ
t lat po jego Ĺmierci. PoczÄ
tek budowy obliczyÄ moĹźna na przeĹom lat 20/19 p.n.e. (wynika to ze staroĹźytnych dzieĹ historycznych Józefa Flawiusza i Kasjusza Diona). 46 lat budowy upĹynÄĹo na przeĹomie lat 27/28 n.e. Zgadza siÄ to doskonale z obliczeniem poprzednim.
Teraz czas trwania dziaĹalnoĹci Jezusa. Czwarta Ewangelia podaje, Ĺźe wspomniana dyskusja o ĹwiÄ
tyni miaĹa miejsce okoĹo ĹwiÄta Paschy. ByĹby to wiÄc kwiecieĹ 28 roku. Potem Ewangelia wspomina drugÄ
PaschÄ — 29 rok, a wreszcie trzeciÄ
PaschÄ, w przeddzieĹ której Jezus zostaĹ ukrzyĹźowany. ByĹ to wiÄc rok 30.
Jest jeszcze druga droga do tej samej daty. OtóĹź Jezusa ukrzyĹźowano w piÄ
tek, zaĹ Pascha wypadĹa nastÄpnego dnia, w szabat — tak podaje Ewangelia Ĺw. Jana. ĹwiÄto Ĺźydowskie Paschy miaĹo datÄ staĹÄ
, dnia 15 miesiÄ
ca Nisan, a wiÄc tylko czasami wypadaĹo ono w sobotÄ. Za rzÄ
dów Poncjusza PiaĹata jako prefekta Judei (26-36 n.e.) zdarzyĹo siÄ to w latach 27, 30, 33. Rok 27 nie pozostawiaĹby czasu na dziaĹalnoĹÄ Jezusa, która przecieĹź zaczÄĹa siÄ juĹź na PiĹata, podobnie jak misja Jana Chrzciciela. W roku 33 trwaĹaby juĹź ona nie trzy, ale cztery—piÄÄ lat, przy czym Jezus miaĹby juĹź czterdzieĹci lat. Ponadto w roku 33 w noc paschalnÄ
z piÄ
tku na sobotÄ wypadĹo zaÄmienie ksiÄĹźyca, zaĹ Ewangelia tego wcale przy Ĺmierci Jezusa nie notuje.
I przy tym rozumowaniu pozostaje wiÄc tylko rok 30. PaschÄ obchodzono w tym roku w sobotÄ 8 kwietnia. Jezus zostaĹ wiÄc ukrzyĹźowany 7 IV 30, a pusty grób odkryto 9 IV 30.
MoĹźe siÄ jeszcze nasunÄ
Ä pytanie, czemu Wielkanoc nie wypada stale 9 kwietnia, w rocznicÄ tego dnia. OtóĹź nasza obecna numeracja miesiÄcy i dni, w której tak by wypadaĹo, pochodzi z kalendarza rzymskiego. KoĹcióĹ przyjÄ
Ĺ go sporo póĹşniej. Pierwsi chrzeĹcijanie ustalili datÄ Wielkanocy wedĹug Ĺźydowskiego kalendarza ksiÄĹźycowego, to znaczy takiego, w którym miesiÄ
ce liczy siÄ od nowiu do nowiu ksiÄĹźyca. ĹwiÄto Paschy sÄ
siadujÄ
ce z dniami ukrzyĹźowania i zmartwychwstania obchodzone byĹo w pierwszÄ
wiosennÄ
peĹniÄ ksiÄĹźyca. ChrzeĹcijaĹska Wielkanoc wypadaĹa dzieĹ po ĹwiÄcie Paschy.
PoniewaĹź zmartwychwstanie odkryto w niedzielÄ, kaĹźda niedziela byĹa dniem ĹwiÄ
tecznym chrzeĹcijan. Ĺťeby corocznie wspominaÄ ukrzyĹźowanie w piÄ
tek a zmartwychwstanie w niedzielÄ, ustalono w II wieku dzieĹ Wielkanocy na pierwszÄ
niedzielÄ po pierwszej wiosennej peĹni ksiÄĹźyca. Tak siÄ liczy i dziĹ i dlatego data Wielkanocy jest zmienna.
ĹšródĹo - http://www.opoka.org.pl/biblioteka/T/TB/data_zmartwychwstania.html
|