1. Kolejki ludzi przy konfesjonałach, widoczne szczególnie w pierwsze piątki miesiąca czy podczas rekolekcji, wpisują się w obraz naszej religijności. Taki stan rzeczy może z jednej strony wielu zadawalać, z drugiej strony nieco niepokoić i rodzić pewne pytania. Czy taka forma sprawowania sakramentu pokuty i pojednania jest wystarczająca? Czy nie należy wzbogacić sposobu sprawowania tego sakramentu, aby stał się on bardziej owocny? Inne pytanie, idące w całkowicie odmiennym kierunku, brzmi: czy nie wystarczyłaby spowiedź ogólna, czyli powszechna, z ogólnym rozgrzeszeniem? Te pytania nie są bynajmniej znakiem obojętności. Są raczej wyrazem pewnego osobistego niepokoju wielu osób, ale też zatroskania o owocne sprawowanie i przeżywanie znaku Bożego miłosierdzia.

2. Co Kościół mówi na temat form sprawowania sakramentu pokuty i pojednania? Czy wychodzi naprzeciw naszym oczekiwaniom, jeśli te są wyrazem autentycznego zatroskania o nasze życie duchowe, o nasze zbawienie? Katechizm Kościoła Katolickiego wymienia trzy formy sprawowania sakramentu pojednania: obrzęd pojednania jednego penitenta, pojednanie wielu penitentów z indywidualną spowiedzią i rozgrzeszeniem indywidualnym, oraz wspólnotową celebrację pojednania z ogólną spowiedzią i ogólnym rozgrzeszeniem (por. KKK 1482 – 1484).

3. Pierwszą i podstawową formą celebracji sakramentu pokuty i pojednania jest spowiedź indywidualna. Pozwala ona na głębokie i osobiste przeżycie spotkania z miłosiernym Bogiem. Katechizm Kościoła Katolickiego wyraźnie stwierdza, że „indywidualna spowiedź i rozgrzeszenie stanowią jedyny zwyczajny sposób, przez który wierni dostępują pojednania z Bogiem i Kościołem” (KKK 1484). Przygotowanie do takiej spowiedzi odbywa się przez osobistą modlitwę i rachunek sumienia. Może w tym bardzo pomóc czytanie bądź słuchanie słowa Bożego, w świetle którego człowiek dokonuje rewizji własnego życia. To słowo oświeca wiernego, aby poznał swoje grzechy, wzywa go do nawrócenia i do ufności w miłosierdzie Boże (por. KKK 1480). W tym miejscu warto zapytać, jak wygląda moje osobiste przygotowanie do spowiedzi? Drugą formą sprawowania sakramentu pokuty jest celebracja wspólnotowa. Wówczas uczestnicy nabożeństwa pokutnego przez słuchanie słowa Bożego i rachunek sumienia wspólnie przygotowują się do spowiedzi. Jednoczą się przy modlitwie „Ojcze nasz” i wspólnym dziękczynieniu. Sama spowiedź i rozgrzeszenie dokonuje się indywidualnie (por. KKK 1482). Taka forma sakramentu pokuty z pewnością jest o wiele bogatsza w przeżywaniu tajemnicy pojednania i lepiej wyraża wspólnotowy charakter pokuty. Zalecana jest ona szczególnie podczas rekolekcji bądź misji parafialnych. Trzecia forma sprawowania sakramentu pokuty to wspólnotowa celebracja pojednania z ogólną spowiedzią i ogólnym rozgrzeszeniem. Tę formę można zastosować w szczególnych okolicznościach. Taka konieczność może zaistnieć, gdy zachodzi niebezpieczeństwo śmierci, a kapłan lub kapłani nie mieliby wystarczającego czasu, by wysłuchać spowiedzi każdego penitenta. Może ona zaistnieć również, gdy jest dużo penitentów, a bardzo mało spowiedników, tak, że nie mieliby oni możliwości należytego wyspowiadania wszystkich. W takim przypadku wierni dla ważności rozgrzeszenia muszą postanowić wyspowiadać się indywidualnie ze swoich ciężkich grzechów, gdy tylko będą mieli do tego okazję (por. KKK 1483).

4. Zapamiętajmy: Spośród trzech form sprawowania sakramentu pokuty i pojednania, Katechizm na pierwszym miejscu mówi o spowiedzi i rozgrzeszeniu indywidualnym. „Stanowią one jedyny zwyczajny sposób, przez który wierni dostępują pojednania z Bogiem i Kościołem” (KKK 1484). Zaleca też celebrację wspólnotową, która lepiej wyraża kościelny charakter pokuty. Spowiedź ogólna z ogólnym rozgrzeszeniem dopuszczalna jest tyko w sytuacjach wyjątkowych.

Ks. Zbigniew Załęcki

Źródło Katechizm Płocki część II - archiwum