1. Credo w znaczeniu przenośnym oznacza ogół wyznawanych przez kogoś poglądów, przekonań. W katolicyzmie Credo (łac. credo – wierzę) jest zbiorem podstawowych prawd wiary, których wyznanie od najdawniejszych czasów świadczyło o przynależności do Kościoła.

2. Od początku swego istnienia Kościół wyrażał i przekazywał swoją wiarę w krótkich i zobowiązujących dla swoich wyznawców formułach. Były to wyznania wiary. Niezwykłym wprost szacunkiem otaczano w początkach chrześcijaństwa Apostolskie wyznanie wiary. Nazywano je symbolem wiary, ponieważ miało być znakiem rozpoznawczym dla chrześcijan. Z tego też powodu trzymano je w tajemnicy przed poganami, nie wolno go było zapisywać, miało być ono wypisane w sercu każdego chrześcijanina.

Najstarszym wyznaniem wiary jest Skład Apostolski. O jego powstaniu zadecydowały dwa czynniki: udzielanie chrztu dorosłym i walka z herezjami. W pierwszych wiekach chrztu udzielano osobom dorosłym, od których wymagano znajomości podstawowych prawd wiary. Kandydaci do chrztu uczyli się ich na pamięć i odmawiali codziennie rano i wieczorem razem z modlitwą „Ojcze nasz”. Recytowali wyznanie wiary przed przyjęciem chrztu wobec biskupa i zgromadzonych wiernych. Inną przyczyną powstania Credo była konieczność przeciwstawienia się herezjom, czyli niewłaściwym próbom interpretowania Objawienia oraz niezgodnego z wiarą Kościoła rozumienia prawd wiary. Symbol wiary stanowi więc kryterium prawowierności głoszonej nauki. Takim kryterium był Skład Apostolski.

Kto go ułożył? Jego początki sięgają czasów apostolskich i zawierają naukę Apostołów. Obecna forma wykształciła się na początku III wieku. Już w IV wieku przekazywano tradycję, przypisującą jego ułożenie Apostołom, gdy rozchodzili się z Jerozolimy na krańce świata. Ponieważ było ich dwunastu, zaczęto dzielić Skład Apostolski na dwanaście artykułów wiary.

Skład Apostolski słusznie jest uważany za wierne streszczenie wiary Apostołów i stąd należy wyprowadzać pochodzenie jego nazwy (por. KKK 194).

3. Równie ważne co Skład Apostolski jest Credo nicejsko-konstantynopolitańskie, czyli wyznanie wiary, które każdej niedzieli recytujemy wspólnie w kościele. Jest ono w porównaniu z Symbolem Apostolskim rozszerzoną treściowo formułą wiary. Omawia bardziej szczegółowo pewne prawdy, których interpretacja sprawiała szczególne trudności. Chodziło głównie o obszerniejsze wyjaśnienie tego, kim jest Jezus Chrystus, jaka jest Jego relacja do Boga Ojca oraz jak rozumieć Osobę Ducha Świętego. To wyznanie wiary nazywa się nicejsko–konstantynopolitańskim, gdyż jest ono efektem obrad dwóch pierwszych soborów powszechnych, które odbyły się w Nicei koło Konstantynopola (325 r.) oraz w samym Konstantynopolu (381 r.) Warto dodać, że to wyznanie wiary jest jedynym symbolem przyjmowanym zarówno przez katolików, prawosławnych, jak i protestantów.

Czy z wiarą i zrozumieniem odmawiamy w pacierzu Skład Apostolski? Czy podczas Eucharystii z należytą czcią i skupieniem wyznajemy wiarę we wspólnocie Kościoła?

4. Zapamiętajmy: Skład Apostolski zawiera „wierne streszczenie wiary Apostołów. Jest to starożytny symbol chrzcielny Kościoła rzymskiego. Jego wielki autorytet wynika z faktu, że «jest on symbolem, którego strzeże Kościół rzymski, gdzie miał siedzibę Piotr, pierwszy z Apostołów, i dokąd przyniósł wyrażenie wspólnej wiary»” (KKK 194). Skład Apostolski stanowi „najstarszy katechizm rzymski” (KKK 196). Mszalne wyznanie wiary, zwane Symbolem nicejsko-konstantynopolitańskim, powstało z potrzeby pełniejszego wyjaśnienia tych prawd wiary, których zrozumienie powodowało najwięcej trudności.

Biskup Roman Marcinkowski

Źródło Katechizm Płocki część I - archiwum