WIENIEC ADWENTOWY
Jednym z najbardziej wymownych zwyczajów adwentowych jest wieniec adwentowy. Zwyczaj umieszczania w domu zielonego wieñca z czterema ¶wieczkami zrodzi³ siê we wschodnich Niemczech. Wywodzi siê on z symboli ¶wiat³a, które wystêpowa³y w folklorze przy koñcu listopada i na pocz±tku grudnia. Chrze¶cijanie przechowali i utrzymali wiele z tych symboli ¶wiat³a i nadali im ewangeliczn± interpretacjê. Dlatego wskazanym jest, aby w ka¿dej rodzinie chrze¶cijañskiej zosta³ umieszczony i pob³ogos³awiony wieniec adwentowy. Wykonuje siê go z ga³±zek szlachetnych drzew iglastych, takich jak: ¶wierk srebrzysty, jod³a pospolita, daglezja zielona lub te¿ sosna zwyczajna. Wieniec mo¿e byæ równie¿ wykonany z li¶ci laurowych lub mahoniowych. Wieñce adwentowe mo¿emy ju¿ nabyæ w sklepach, lepiej jednak bêdzie, gdy wykonamy je sami. Wykonanie jest bardzo proste. Na kole drucianym o ¶rednicy 20-40 cm przymocowujemy zielone ga³±zki lub li¶cie, a nastêpnie umieszczamy w tak wykonanym wieñcu cztery ¶wiece symbolizuj±ce cztery niedziele adwentowe, które najczê¶ciej s± koloru szat liturgicznych poszczególnych niedziel, tzn. trzy koloru fioletowego i jedna koloru ró¿owego (III niedziela zwana jest „Gaudete" od pierwszych s³ów antyfony na wej¶cie w czasie liturgii Mszy ¶w.; Flp 4,4.5 ). ¦wiece mog± byæ równie¿ koloru czerwonego lub innego wyra¿aj±cego rado¶æ oczekiwania. Tak przygotowany wieniec mo¿e byæ umieszczony na tacy i ustawiony na stole lub zawieszony na czterech wst±¿kach u sufitu. ¦wiece w wieñcu mog± paliæ siê w czasie modlitwy rodziny, a tak¿e w czasie wspólnych spotkañ i posi³ków.
B£OGOS£AWIEÑSTWO WIEÑCA ADWENTOWEGO
Je¶li istnieje taki zwyczaj w parafii, mo¿emy dokonaæ b³ogos³awieñstwa wieñca w ko¶ciele. Praktyczniej jest jednak dokonaæ tego obrzêdu w gronie rodziny, w sobotni wieczór przed I niedziel± Adwentu. Bêdzie to najlepszy sposób rozpoczêcia prze¿ywania Adwentu w rodzinie jako domowym Ko¶ciele.
PIEÑ ADWENTOWY
Zwyczaj pnia adwentowego pojawi³ siê pod koniec XIX wieku i najprawdopodobniej jest pochodzenia amerykañskiego. Dzisiaj szeroko praktykowany w Europie Zachodniej.
Pieñ adwentowy wykonany jest z surowego, nieokorowanego kawa³ka drewna. Czasami rzeczywi¶cie ma on kszta³t i wymiar pnia o ró¿nej d³ugo¶ci i grubo¶ci. Jest naciêty w ten sposób, aby by³ stabilny i aby na ca³ej jego d³ugo¶ci mo¿na by³o przygotowaæ otwory lub uchwyty na ¶wiece. Czasami s± to uciête z okr±g³ego kawa³ka kr±¿ki z piêknymi s³ojami i artystycznym skosem. Na takim kr±¿ku mo¿na równie¿ umie¶ciæ tylko jedn± ¶wiecê adwentow±. Mog± byæ na nich umieszczone cztery ¶wiece symbolizuj±ce niedziele adwentowe (trzy fioletowe i jedna ró¿owa lub wszystkie czerwone) i w ¶rodku najwy¿sza ¶wieca koloru bia³ego, symbolizuj±ca Chrystusa. Czasami na tak przygotowanym pniu adwentowym umieszczonych jest tyle ¶wiec, ile dni adwentowych w danym roku, a po¶rodku najwy¿sza ¶wieca bo¿onarodzeniowa. Tak wykonany pieñ ze ¶wiecami ozdobiony jest szyszkami i ga³±zkami ukazuj±cymi piêkno natury. Mówi on o ¿yciu w jego naturalnym stanie i o piêknie i wspania³o¶ci dzie³a stworzenia. Ukazuje on ¶cis³y zwi±zek miêdzy stworzonym ¶wiatem a Bogiem, który do niego przychodzi. Pieñ adwentowy umieszczony jest w centralnym miejscu w domu, na stole, na pianinie lub na o³tarzyku domowym. Coraz czê¶ciej, szczególnie na Zachodzie, pojawia siê w sklepach jako dekoracja adwentowa wykonana z kawa³ka drewna i z piêcioma ¶wieczkami elektrycznymi. Umieszczane s± one w oknach domów na okres Adwentu. Najpiêkniej jednak Wygl±da pieñ adwentowy wykonany z surowego kawa³ka drewna z umieszczonymi na nim ¶wiecami na ka¿dy dzieñ Adwentu. ¦wiece zapala siê, kolejno ka¿dego dnia: jednego dnia z prawej strony, drugiego z lewej, a w wigiliê Bo¿ego Narodzenia zapalamy ¶wiecê ¶rodkow±, najwy¿sz±. ¦wiece tak przygotowane mo¿na pob³ogos³awiæ. ¦wiece pal± siê w czasie modlitw, wspólnych posi³ków i spotkañ rodzinnych. Raz przygotowany pieñ adwentowy mo¿e byæ u¿ywany ka¿dego roku po u³o¿eniu na nim nowych ¶wiec i ga³±zek.
¦WIECE I LAMPIONY ADWENTOWE
Symbolika ¶wiat³a
W okresie Adwentu bardzo wa¿nym, wymownym i czêsto stosowanym znakiem w domowej liturgii jest ¶wieca. ¦wiece i lampiony posiadaj± bogat± symbolikê.
W ciemno¶ci cz³owiek czuje siê ¼le i niepewnie, nawet znaj±c drogê, mo¿e zb³±dziæ. ¦wiat³o¶æ jest darem Bo¿ym: „Wtedy to rzek³ Bóg: Niech siê stanie ¶wiat³o¶æ. I sta³a siê ¶wiat³o¶æ. Bóg widz±c, ¿e ¶wiat³o¶æ jest dobra, oddzieli³ j± od ciemno¶ci. I nazwa³ Bóg ¶wiat³o¶æ dniem, a ciemno¶æ nazwa³ noc±" (Rdz 1, 3-5).
Chrze¶cijanie od pocz±tku u¿ywali ¶wiat³a podczas zgromadzeñ liturgicznych, które czêsto by³y celebrowane wieczorem lub noc±. ¦wiat³o rozpraszaj±ce ciemno¶ci stosowane wiêc by³o g³ównie z pobudek praktycznych.
Symbolika ¶wiat³a w liturgii
Chocia¿ o symbolice ¶wiat³a, o ¶wieczniku i lampach mówi Pismo ¦wiête tak w ksiêgach Starego, jak i Nowego Testamentu (Wj 25, 31-40; Mt 25, 1-12; £k 12,35; Ap 1, 12.4, 5.22,16), to w liturgii Ko¶cio³a jako znak, symbol, ¶wiat³o stosowane jest od IV wieku. ¦w. Hieronim pisze: „We wszystkich ko¶cio³ach Wschodu zapala siê ¶wiece, gdy Ewangelia ma byæ czytana, chocia¿ ju¿ s³oñce ¶wieci. Dzieje siê to oczywi¶cie nie dlatego, aby ciemno¶æ rozproszyæ, lecz aby daæ wyraz rado¶ci" (Contra VigiLc 7). ¦wiat³o jest wiêc symbolem rado¶ci.
G³ównie jednak ¶wiat³o jest symbolem Chrystusa, gdy¿ prorocy zapowiadali Go jako ¶wiat³o¶æ (Iz 49,6), a tak¿e sam Chrystus mówi o sobie: „Ja jestem ¶wiat³o¶ci± ¶wiata, kto idzie za Mn±, nie bêdzie chodzi³ w ciemno¶ci, lecz bêdzie mia³ ¶wiat³o ¿ycia" (J 8,12). Jezus jest prawd±, a wiêc ¼ród³em o¶wiecenia. On sam, Jego ¿ycie, g³oszona Ewangelia, ka¿dy Jego czyn s± dla nas ¶wiat³o¶ci±.
Szczególne znaczenie ma zapalanie ¶wiat³a przed nieszporami, na rozpoczêcie Wigilii Paschalnej, podczas pogrzebu, w czasie modlitw przy grobie, a tak¿e wrêczenie ¶wiat³a nowo ochrzczonemu. Kap³an po Chrzcie ¦wiêtym wrêczaj±c ¶wiecê mówi: „Sta³e¶ siê ¶wiat³em w Chrystusie. Postêpuj nieustannie jak dziecko ¶wiat³o¶ci, trwaj w wierze, aby¶ ze wszystkimi ¶wiêtymi móg³ wyj¶æ na spotkanie przychodz±cego Pana w królestwie niebieskim".
¦wieca jest równie¿ symbolem ¿ycia chrze¶cijanina, zgodnego z przykazaniami Bo¿ymi, który jest w³±czony w Chrystusow± ¶wiat³o¶æ. Jest tak¿e znakiem gotowo¶ci na spotkanie Jezusa na progu wieczno¶ci.
Staropolski zwyczaj nakazywa³ przy zapalaniu ¶wiat³a mówiæ: „Niech bêdzie pochwalony Jezus Chrystus" na znak, ¿e ¶wiat³o jest znakiem obecno¶ci „prawdziwej ¶wiat³o¶ci" - Jezusa Chrystusa.
RODZAJE ¦WIEC ADWENTOWYCH
¦WIECA RORATNIA
Zazwyczaj jest to wysoka ¶wieca koloru bia³ego lub jasno¿ó³tego, przewi±zana bia³± wst±¿k± i udekorowana zieleni± (najczê¶ciej mirtem). W ko¶cio³ach umieszczana jest na o³tarzu i zapalana w czasie roratnich Mszy ¶wiêtych. W domach umieszcza siê j± na o³tarzyku domowym, w k±ciku religijnym, bardzo czêsto obok figurki lub obrazu Matki Bo¿ej. Zapalana jest w czasie wieczornic i modlitw rodzinnych. Symbolizuje Maryjê, która w mroczny czas adwentowy w swoim ³onie niesie ¶wiatu Chrystusa - ¦wiat³o¶æ Prawdziw±.
¦WIECA KALENDARZOWA
Tego rodzaju ¶wiece mo¿na ju¿ nabyæ w sklepie z dewocjonaliami. Jest to bogato zdobiona ¶wieca z motywami adwentowymi. Najczê¶ciej oznaczone s± na niej daty czterech niedziel adwentowych lub te¿ poszczególnych dni Adwentu. Zapalana jest w czasie modlitw rodzinnych i przy posi³kach. Przy jej p³omyku mog± równie¿ zasypiaæ dzieci. Ka¿dego dnia pali siê j± do miejsca wyznaczonego na ten dzieñ. Dopala siê ca³kowicie przy wieczerzy wigilijnej.
¦WIECA MARYJNA
Koloru jasnego z postaci± Niepokalanej lub symbolami maryjnymi. Ustawia siê j± w dniu 8 grudnia (najlepiej w przeddzieñ wieczorem), w Uroczysto¶æ Niepokalanego Poczêcia. Dekorowana jest zieleni± i kwiatami. Po jej po¶wiêceniu i zapaleniu ca³a rodzina ¶piewa „Magnificat", odmawiatajemnicê ró¿añca ¶w.: Zwiastowanie i ¶piewa pie¶ni maryjne. Dobrze by³oby odmówiæ lub od¶piewaæ we wspólnocie rodzinnej nieszpory z Uroczysto¶ci Niepokalanego Poczêcia.
LAMPIONY ADWENTOWE
Innym przejawem adwentowej liturgii ¶wiat³a jest lampion. Przygotowuje siê go najczê¶ciej z brystolu lub kartonu. Stanowi on formê czworoboku zamkniêtego, którego ¶cianki, podklejone od wewn±trz kolorow± bibu³k±, przypominaj± gotyckie witra¿e z symbolami chrze¶cijañskimi lub scenami biblijnymi.
Wewn±trz umieszcza siê ¶wiecê, która zapalana jest w czasie modlitw lub wieczornic adwentowych. Lampiony umieszcza siê w domu na widocznym miejscu. Id±c na roraty, dzieci zabieraj± je ze sob± do ko¶cio³a. „W niektórych parafiach zachowa³ siê piêkny zwyczaj, ¿e ludzie gromadnie i ze ¶wiat³ami ¶piesz± na roraty" - wspomina w swoim przemówieniu papie¿ Jan Pawe³ II. Lampion adwentowy umieszczony w domowym sanktuarium jest dobr± ilustracj± do przypowie¶ci Jezusa o roztropnych pannach, które zabra³y oliwê do naczyñ i z p³on±cymi lampami oczekiwa³y na przyj¶cie Oblubieñca (Mt 25,1-13).
KALENDARZ ADWENTOWY
Zbli¿anie siê ¦wi±t Bo¿ego Narodzenia w wielu rodzinach oznaczane jest poprzez kalendarz adwentowy. Zwyczaj ten znany jest i pielêgnowany w wielu krajach na ca³ym ¶wiecie, nie tylko w rodzinach katolickich, lecz tak¿e innych wyznañ chrze¶cijañskich. Ró¿nego rodzaju gotowe kalendarze adwentowe mo¿emy kupiæ w sklepach z dewocjonaliami. Lepiej jest jednak aby ka¿de dziecko wykona³o samo tego rodzaju kalendarz. Czasami wykonuj± je uczniowie na lekcji religii wraz z katechet± w szkole. Ka¿dy nowy dzieñ w kalendarzu wskazuje na zbli¿anie siê przyj¶cia Jezusa i budzi w sercach uczucie rado¶ci.
Ka¿dy dzieñ Adwentu zawiera kartkê z reprodukcj± sceny biblijnej, drzwiczki lub okienko, które otwiera siê ka¿dego dnia ukazuj±c ten obraz, cytat na dany dzieñ z czytañ biblijnych lub g³êbok± my¶l. Mog± to byæ równie¿ czyste okienka, w których wpisywane bêd± adwentowe my¶li i zobowi±zania np. udzia³ w roratach, rekolekcjach, katechezach adwentowych, pomoc chorym, s³abszym, potrzebuj±cym, ¿yczenia i upominki ¶wi±teczne.
Dzieci z niecierpliwo¶ci± oczekuj± na otwarcie drzwiczek kalendarza adwentowego, który ka¿dego dnia wzywa do pe³nienia uczynków mi³o¶ci i do coraz wiêkszej rado¶ci. Kalendarze adwentowe, a tak¿e ¶wiece kalendarzowe, dopomagaj± w realizacji s³ów ¶w. Paw³a Aposto³a: „Radujcie siê zawsze w Panu; jeszcze raz powtarzam: radujcie siê! Pan jest blisko " (Flp 4,4-5).
Kalendarz adwentowy wskazuje nie tylko na zbli¿aj±ce siê ¶wiêta lecz na czas zbawienia dany nam dzisiaj. Przypomina wype³nianie siê czasu przed powtórnym przyj¶ciem Zbawiciela i wype³nianie proroctw z nim zwi±zanych.
RÓ¯A ADWENTOWA
Ozdobny krzew o nazwie „ró¿a adwentowa" lub czasami „ró¿a Chrystusa" jest symbolem nadziei mesjañskiej wype³niaj±cej czas adwentowego oczekiwania. Jako symbolu adwentowego zaczêto u¿ywaæ jej w Palestynie ju¿ w XIII wieku. Dzisiaj zwyczaj ten znany jest w wielu krajach europejskich i w Ameryce. Ró¿a adwentowa rozkwita w grudniu. Jej kwiat opisywany jest w literaturze jako no¶nik symboliki królewsko-mesjañskiej. P³atki w kolorze g³êbokiego ¿ó³cienia tworz± z³ot± koronê królewsk±; bia³e koñce p³atków symbolizuj± niewinno¶æ Mesjasza: „On grzechu nie pope³ni³..." (1P 2,22); purpurowe prêciki mówi± o Krwi przelanej w ofierze, której skutkiem jest pokój mesjañski: „Zechcia³ bowiem Bóg, ...aby przez Niego znów pojednaæ wszystko z sob±: ...wprowadziwszy pokój przez krew Jego krzy¿a" (Kol 1,19-20), a zielone wypustki pomiêdzy p³atkami przypominaj± o adwentowej nadziei radosnego spotkania z Panem.
Ró¿a Chrystusa staje siê coraz bardziej popularna na Zachodzie Europy. Czêsto umieszczana jest na stole lub o³tarzyku liturgicznym w po³±czeniu ze z³otym ¶wiecznikiem podtrzymuj±cym bia³± ¶wiecê. Ta kombinacja wskazuje na wype³nienie starotestamentowych proroctw i obietnic Bo¿ych w Chrystusie, który jest dla nas „¶wiat³o¶ci± ¶wiata" (J 8,12).
RÓ¯D¯KA JESSEGO
Adwentowy zwyczaj tzw. „drzewka Jessego" nie jest znany w Polsce. Opisywany jest g³ównie w literaturze pastoralnej rodzin w USA. Jest to bardzo ciekawa ilustracja mesjañskiego proroctwa Izajasza zawartego w r.11,1-9. Tych kilka wersetów ksiêgi Izajasza zawiera s³ynny poemat mesjañski wskazuj±cy na istotne rysy sylwetki oczekiwanego Mesjasza. Otó¿ bêdzie On królem z rodu Dawidowego, nape³nionym pe³ni± darów Ducha ¦wiêtego, darami m±dro¶ci i rozumu, rady i mêstwa, wiedzy i boja¼ni Pañskiej tak bardzo koniecznymi w wype³nianiu misji prorockiej czyli nauczycielskiej. Zapowiedziany Mesjasz zaprowadzi w¶ród ludu tak bardzo upragnion± sprawiedliwo¶æ i powszechny pokój. Mesjasz przynosz±c ludziom odpuszczenie grzechów, przywróci pierwotn±, utracon± przez grzech pierworodny harmoniê i pokój. „Pieñ Jessego" w proroctwie Izajasza oznacza ród królewski Dawida. Natomiast ró¿d¿ka, odro¶l tego pnia wskazuje na Chrystusa, który pochodzi³ z pokolenia Judy i rodu Dawida.
Podobnie jak dzieci pragn± poznaæ swoje drzewo genealogiczne, czyli swoich rodziców, dziadków, pradziadków i dalszych przodków oraz krewnych, tak równie¿ chrze¶cijanie powinni poznaæ drzewo genealogiczne swego Zbawiciela Jezusa Chrystusa. Celowi temu s³u¿y adwentowy zwyczaj umieszczania w domu „Ró¿d¿ki Jessego". Jest to ¶rednich rozmiarów ga³±zka jab³oni, wi¶ni, ¶liwy, gruszy, forsycji lub innego drzewa kwitn±cego, któr± w sobotê przed I niedziel± Adwentu wk³ada siê do wazonu z wod±, a nastêpnie w czasie adwentowych wieczorów czyta siê w gronie rodziny odpowiednie teksty Pisma ¦wiêtego mówi±ce o przodkach Chrystusa Pana, wykonuje siê symbole ich wyra¿aj±ce i zawiesza siê na ga³±zkach pocz±wszy od najni¿szych. Na samym szczycie rozkwitaj±cej ga³êzi zostanie w wigiliê umieszczony znak Chrystusa (Hi-ro: Pax). Symbole te mo¿emy wykonaæ z brystolu, cienkiego kartonu lub kolorowego dekoracyjnego papieru. Ten obrzêd adwentowynajbardziej nadaje siê do przeprowadzenia z dzieæmi starszych klas szko³y podstawowej.
SIANO DOBRYCH UCZYNKÓW
Adwent jest okresem przemiany i przygotowania serc na przyj¶cie Pana, który zjednoczy ca³e stworzenie w swej chwale.
Najlepszym sposobem przemiany jest pe³nienie dobra w swoim ¶rodowisku, pe³nienie czynów wynikaj±cych z mi³o¶ci, zgodnie ze s³owami Chrystusa: „Wszystko, co uczynili¶cie jednemu z tych braci moich, mnie¶cie uczynili" (Mt 25,40). Temu celowi s³u¿y francuski zwyczaj zbierania siana dobrych uczynków. W pierwsz± niedzielê Adwentu ka¿de dziecko otrzymuje od rodziców pusty ¿³óbek. Odt±d ka¿dego dnia, wieczorem przy modlitwie, dziecko robi rachunek sumienia i za ka¿dy dobry uczynek wk³ada jedn± s³omkê siana do ¿³óbka. Jest to dar dziecka dla Bo¿ego Dzieci±tka na pami±tkê Jego urodzin.
Widok ¿³óbka z sianem dobrych uczynków nape³nia dziecko têsknot± za Zbawicielem przy pój¶ciu na spoczynek, jak i przy przebudzeniu siê rankiem. W dzieñ Bo¿ego Narodzenia ka¿de dziecko budz±c siê ze snu znajduje w swoim ¿³óbku figurkê Dzieci±tka Jezus.
UDZIA£ W RORATACH
W Polsce od wielu wieków we wszystkich Ko¶cio³ach odprawia siê codziennie lub w niektóre dni tygodnia jedn± Mszê ¶w. wotywn± o NMP tzw. roratni±, z wyj±tkiem niedziel i uroczysto¶ci. Od 17 do 24 grudnia, zachowuj±c tradycyjny charakter tej Mszy ¶w., a wiêc kolor bia³y, ¶piewaj±c hymn „Chwa³a na wysoko¶ci Bogu" bez „Wierzê", u¿ywa siê formularzy przewidzianych na te dni w „Mszale", poniewa¿ maj± one charakter wyra¼nie maryjny.
Zwyczajowo Msza ¶w. roratnia rozpoczyna siê o brzasku dnia. Na o³tarzu oprócz ¶wiec mszalnych pali siê ¶wiecê roratni±, przewy¿szaj±c± pozosta³e ¶wiece i przewi±zan± bia³± wst±¿k±. Dawniej pali³o siê sze¶æ ¶wiec, a roratnia by³a siódm±, i wyobra¿a³y one siedem stanów przygotowuj±cych siê na spotkanie Chrystusa.
Wiele osób bierze udzia³ codziennie we Mszy ¶w. roratniej. Ka¿da rodzina winna zatroszczyæ siê o to, by przynajmniej raz w tygodniu wzi±æ udzia³ w roratach. Dzieci bardzo lubi± w tym czasie wstawaæ wcze¶nie rano i bardzo chêtnie ¶piesz± na roraty.
W bardzo wielu parafiach zachowa³ siê zwyczaj, ¿e wierni gromadnie id± na roraty ze ¶wiat³ami (lampionami). W wielu parafiach ten piêkny i wymowny zwyczaj jest ¶wie¿o wprowadzony.
Msza ¶wiêta roratnia wziê³a swoj± nazwê od pierwszych s³ów antyfony na wej¶cie: „Rorate coeli, desuper et nubes pluant justum". Jest to modlitwa proroka Izajasza, b³agaj±ca Boga o rych³e przyj¶cie Zbawiciela.
S³owa tej modlitwy niech nam towarzysz± i stan± siê adwentowym b³aganiem tak w czasie drogi do ko¶cio³a jak te¿ i w czasie celebrowanej radosnej Eucharystii roratniej.
WÊDRUJ¡CA FIGURA MATKI BO¯EJ
Zwyczaj ten praktykowany jest w wielu polskich parafiach. Znany jest tak¿e w Niemczech pod nazw± „Frauentragen". Polega na przyjmowaniu figury Matki Bo¿ej z ko¶cio³a po roratach do tej rodziny, której dziecko wyci±gnê³o szczê¶liwy los. Najczê¶ciej rodzina ta wraz z dzieæmi przyjmuje figurê Matki Bo¿ej na jeden dzieñ. Przyjmuj±c pos±g Matki Bo¿ej celebruj± wszyscy rodzinn± liturgiê, ¶piewaj±c pie¶ni adwentowe i maryjne, czytaj±c i rozwa¿aj±c Pismo ¦wiête oraz odmawiaj±c ró¿aniec i inne modlitwy. Ta forma adwentowego prze¿ycia daje bardzo du¿o mo¿liwo¶ci wprowadzenia do rodziny ducha modlitwy i adwentowego nastroju. Rodzina w znaku figury zaprasza Maryjê do swego domu. W ten sposób ponawia siê scena sprzed 2000 lat, kiedy to Maryja uda³a siê do domu El¿biety i Zachariasza by przed przyj¶ciem na ¶wiat ¶w. Jana Chrzciciela us³u¿yæ swojej krewnej El¿biecie.
LISTY DO DZIECI¡TKA JEZUS
Pisanie listów do Dzieci±tka Jezus przez dzieci jest zwyczajem katolickim. Dzieci w Adwencie pisz± same lub dyktuj± rodzicom, a ma³e dzieci, które jeszcze nie umiej± pisaæ, mog± list narysowaæ. W listach tych dzieci wyra¿aj± swoje pro¶by i ¿yczenia odno¶nie prezentów gwiazdkowych. Mog± one zawieraæ ró¿ne ich intencje modlitewne i obietnice szczerych wysi³ków, aby podobaæ siê Bogu w okresie przygotowania ¶wi±t Narodzenia Pañskiego. Dzieci id±c spaæ po wieczornej modlitwie k³ad± listy na parapecie okna, sk±d wed³ug ich przekonania anio³owie zabieraj± w nocy i zanosz± do Dzieci±tka Jezus. Ten czaruj±cy zwyczaj jest niedawny. Pomaga rodzicom i katechetom umocniæ w duszach dzieci wagê szczerego przygotowania siê na ¶wiêta Bo¿ego Narodzenia. Pomaga równie¿ rodzicom poznaæ ¿yczenia dzieci, które mog± zrealizowaæ na Bo¿e Narodzenie.
Dzieci pisz±c intencje i pro¶by, ucz± siê równocze¶nie formu³owaæ w³asnymi s³owami modlitwy b³agalne, które s± ich dobrym przygotowaniem do czynnego udzia³u w liturgii Ko¶cio³a.
UDRAMATYZOWANY ADWENT
Zwyczaj ten siêga korzeniami ¶redniowiecznych misteriów, poprzez które starano siê przybli¿yæ wiernym tre¶ci biblijne. Misteria oparte na Biblii pomaga³y ludziom prze¿ywaæ niemal¿e ca³± historiê zbawienia. „Udramatyzowany Adwent" polega na odczytywaniu w gronie rodziny wybranych fragmentów Biblii, po czym dzieci dziel± siê odpowiednimi rolami i odtwarzaj± dane opowiadanie biblijne w formie scenicznej. Nale¿y pamiêtaæ o tym, ¿e dziecko poprzez zabawê poznaje ¶wiat, a tak¿e lubi graæ role postaci przez siebie ulubionych, z którymi czêsto siê uto¿samia. Dopomaga w tym równie¿ bardzo rozbudzona wyobra¼nia dziecka.
W Adwencie dzieci zazwyczaj odtwarzaj± takie wydarzenia biblijne, jak: grzech Adama i Ewy, wypêdzenie z raju, potop, wie¿ê Babel, powo³anie Abrahama, ¶w. Jan Chrzciciel nad Jordanem, zwiastowanie Zachariaszowi w ¶wi±tyni, zwiastowanie Naj¶wiêtszej Maryi Pannie, nawiedzenie ¶w. El¿biety i wêdrówka Maryi i Józefa do Betlejem.
W modlitwie wieczornej rodzice winni zawsze nawi±zaæ do tre¶ci, które dzieci prze¿ywa³y, przedstawiaj±c dane wydarzenia biblijne.
OZDOBY CHOINKOWE
Stanowi± one jeden z wa¿nych elementów religijnego prze¿ywania uroczysto¶ci Bo¿ego Narodzenia, a przygotowywanie ich stanowi element sk³adowy obrzêdowo¶ci rodzinnej w Adwencie. Zofia Kossak, pisz±c o zwyczaju ustawiania choinki na Bo¿e Narodzenie, pisze równie¿ o ozdobach, jakimi dekorowano „staropolsk± jode³kê". Niegdy¶ w polskich chatach, w czasie godów zawieszano w pu³apie ¶wietlicy ¶ciêty czubek jod³y lub ¶wierku, ustrojony tradycyjnie w wydmuszki jaj, piernikowe figurki, jab³ka znamionuj±ce zdrowie i „¶wiaty" z op³atków. Wed³ug autorki typ choinki zwany jode³k± „widywa³ jeszcze Oskar Kolberg i j± opisa³". Oto jego s³owa: „Niektórzy, osobliwie po dworach i miastach, ubieraj± sad, wieszaj±c u sufitu wierzcho³ki osiny zdobne w jab³ka, orzechy, gruszki, pierniki, ju¿ to dla czeladzi (w piekarni), ju¿ to dla dzieci (w komorze). Wisi to u powa³y i dopiero w dzieñ ¶w. Szczepana przysmaki te obrywaj±".
W dawnej Polsce ozdoby choinkowe stanowi³y g³ównie wyroby rêczne rodziców i dzieci. Wykazywa³a w tym czêsto ca³a rodzina uzdolnienia artystyczne i je doskonali³a. Choinka ma charakter chrze¶cijañski i dlatego ozdoby na niej winny jej sakralno¶æ jeszcze bardziej podkre¶laæ. Mog± to byæ symbole chrze¶cijañskie lub te¿ postacie biblijne. Po wieczornicy adwentowej dzieci mog± wykonaæ postacie Adama i Ewy, których grzech pierworodny odkupi³ Chrystus na drzewie krzy¿a. Do tej my¶li nawi±zuje modlitwa b³ogos³awieñstwa choinki.
PRZYGOTOWANIE UPOMINKÓW GWIAZDKOWYCH
Zwyczaj ten ma swoje g³êbokie uzasadnienie teologiczne. Upominki s± symbolem najwiêkszego daru, jaki zosta³ nam dany: Syna Bo¿ego, a wraz z Nim ogromne bogactwo darów duchowych, nadprzyrodzonych. Poniewa¿ Pan Bóg nas tak hojnie obdarowa³, winni¶my równie¿ obdarowywaæ siê wzajemnie. Szczególnie dzieci maj± prawo do tego, aby prze¿yæ w wieczór wigilijny rado¶æ p³yn±c± z przyj¶cia Boga do ludzi. Tej prawdy teologicznej upominki nie powinny przes³aniaæ, alej± uwydatniaæ. Prze¿ywaj±c Adwent i przygotowuj±c siê na pami±tkê przyj¶cia Boga do ludzi staje siê nam znowu jasne, ¿e Bóg nas kocha, dlatego da³ nam Swego Syna. W tej wielkiej rado¶ci okazujemy sobie nawzajem szczególne wyrazy ¿yczliwo¶ci i obdarowujemy siê upominkami. Sprawiamy rado¶æ przede wszystkim tym, o których nikt nie pamiêta, o ubogich i samotnych oraz cierpi±cych i smutnych. Te i wiele innych obrzêdów i rytua³ów mo¿emy znale¼æ w znakomitej ksi±¿ce ``Rytua³ rodzinny". Znajdziemy tam równie¿ przyk³adowe modlitwy, litanie i ca³e schematy nabo¿eñstw, które mo¿na odprawiaæ w domu w czasie wszystkich okresów liturgicznych. Gor±co polecamy szczególnie rodzicom, chc±cym przekazaæ swoim dzieciom piêkn± tradycjê ¶wiêtowania!
Przygotowali: Kasia i Pawe³ Kaniuk Zaczerpniêto z „Rytua³ rodzinny" Bp Józef Wysocki, Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników, W³oc³awek 1999
¬ród³o - http://www.oaza.lublin.pl/html/adwent_obrzedy.html
|