1. Gdy mówimy o kapłaństwie, na ogół kojarzy nam się znajomy ksiądz proboszcz czy wikariusz. Rzadko zastanawiamy się, czym różni się jego realizacja kapłaństwa od tej, którą realizuje biskup albo diakon. Choć bowiem mówimy „ksiądz biskup” czy „ksiądz diakon”, to na ogół używając słowa „ksiądz” mamy na myśli raczej duszpasterzy, z którymi spotykamy się na co dzień w parafiach. Aby uniknąć niejednoznaczności w nazywaniu poszczególnych stopni kapłaństwa, Katechizm Kościoła Katolickiego dla tych właśnie księży rezerwuje starożytną, wziętą z Biblii nazwę „prezbiter”.

2. Słowo „prezbiter” pochodzi z języka greckiego i znaczy tyle, co „starszy”. Dzieje Apostolskie wspominają, że Apostołowie „w każdym Kościele wśród modlitw i postów ustanowili im starszych” (Dz 14,23), pisząc zaś o pierwszym soborze Kościoła, zwołanym do Jerozolimy, św. Łukasz wspomina, że jego uchwały zostały powzięte przez „Apostołów i starszych” (Dz 15,2-4; 16,4). Widzimy więc, że prezbiterzy zostali ustanowieni w pierwotnych gminach chrześcijańskich jako współpracownicy Apostołów.

3. Także dziś posługa prezbiterów związana jest z posługą biskupów – następców apostołów, którzy „w sposób prawomocny przekazali misję swego posługiwania w różnym stopniu różnym osobom w Kościele” (KK 28). Katechizm Kościoła Katolickiego za soborowym „Dekretem o posłudze i życiu kapłanów” naucza, że „zadanie posługi biskupiej zostało przekazane prezbiterom, w podporządkowanym stopniu, aby ustanowieni w stanie prezbiteratu byli współpracownikami stanu biskupiego, w celu należytego wypełnienia apostolskiego posłannictwa powierzonego przez Chrystusa” (KKK 1562). Dlatego prezbiterzy „w poszczególnych lokalnych zgromadzeniach wiernych sprawiają, że w pewnym sensie biskup staje się w nich obecny” (KKK 1567). We „Wprowadzeniu ogólnym do obrzędów święceń” podkreślono, że „przez święcenia udzielany jest prezbiterom sakrament, w którym «dzięki namaszczeniu Ducha Świętego zostają naznaczeni szczególnym znamieniem i tak upodobniają się do Chrystusa Kapłana, aby mogli działać w zastępstwie Chrystusa Głowy» (DPŻK 2)” . Swoją misję prezbiterzy pełnią przede wszystkim przez sprawowanie Eucharystii, w której – jak zaznaczono w soborowej „Konstytucji dogmatycznej o Kościele” – „działając w osobie (in persona) Chrystusa i głosząc Jego misterium, łączą modlitwy wiernych z ofiarą Tego, który jest ich Głową, i uobecniają w ofierze Mszy świętej (…) jedyną ofiarę Nowego Testamentu, mianowicie Chrystusa ofiarującego siebie raz jeden Ojcu jako ofiarę nieskalaną” (KK 28). Jak dodaje Katechizm, „z tej jedynej ofiary czerpie swoją moc cała ich posługa kapłańska” (KKK 1566). Uczestnicząc w posłannictwie Chrystusa zgodnie ze swoim stopniem posługi, prezbiterzy głoszą wszystkim słowo Boże, wobec wiernych pokutujących pełnią posługę pojednania, wobec chorych - posługę pokrzepienia, przedstawiają Bogu Ojcu potrzeby i błagania wiernych. W cytowanym „Wprowadzeniu ogólnym do obrzędu święceń” czytamy, że prezbiterzy „poświęcają się głoszeniu słowa i zgłębianiu świętej nauki (por. 1 Tm 5,17), wierzą w to, co czytają i nad czym rozmyślają; nauczają tego, w co uwierzyli; naśladują to, czego nauczali” (n. 102). Prezbiterzy mogą wykonywać swoją posługę tylko w zależności od biskupa i w jedności z nim. „Przyrzeczenie posłuszeństwa, jakie składają biskupowi podczas święceń, i pocałunek pokoju (…) na końcu liturgii święceń oznaczają, że biskup uważa ich za swoich współpracowników, synów, braci i przyjaciół, a oni ze swej strony powinni okazywać mu miłość i posłuszeństwo” (KKK 1567).

4. Zapamiętajmy: „Namaszczenie Duchem Świętym naznacza prezbiterów szczególnym i niezatartym znamieniem i wskutek tego upodabnia ich do Chrystusa Kapłana, tak iż mogą działać w osobie Chrystusa Głowy. Jako współpracownicy biskupa są wyświęcani, aby głosić Ewangelię, sprawować kult Boży, zwłaszcza Eucharystię, skąd czerpie moc cała ich posługa, i być pasterzami wiernych” (KomKKK 328).

Ks. Tomasz Opaliński

Źródło Katechizm Płocki część II - archiwum