1. W życiu rodziny chrześcijańskiej ważne miejsce zajmują święte obrazy. Nierzadko są to pamiątki związane ze znaczącymi wydarzeniami naszego życia. Obrazy: Anioła Stróża, Matki Bożej, Świętej Rodziny, świętych Pańskich czy też obrazek z kolędy, były pierwszymi wizerunkami, na podstawie których kształtowaliśmy swoje wyobrażenia o Bogu i świętych. Oprócz tego obraz Boga kształtowały również: nawiedzanie kościołów, kontakt z malarstwem religijnym, wycieczki do muzeów. Czy jednak w tych wizerunkach możemy naprawdę ukazać Boga?

2. Obraz Boga wymyka się ludzkiemu doświadczeniu i wykracza poza zasięg ludzkiego poznania. W Starym Testamencie istniał zakaz sporządzania wyobrażeń i posągów, który chronił Izraelitów przed bałwochwalstwem: „nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią” (Wj 20,4). Jezus Chrystus, Jednorodzony Syn Ojca Przedwiecznego, przychodząc na ziemię stał się „obrazem Boga niewidzialnego (...) jest przed wszystkim i wszystko w Nim ma istnienie” (Kol 1,15.17). Święty obraz w liturgii przestawia przede wszystkim Chrystusa. To dzięki Niemu oddajemy cześć Maryi i świętym w ich wizerunkach, gdyż w nich Jezus został uwielbiony (por. KKK 1161).

3. Za pośrednictwem obrazów przedstawiamy prawdy wiary, które Pismo święte opisuje słowami. Obraz i słowo wyjaśniają się wzajemnie (KKK 1160); np. żłóbek i grób Pański ilustrują tajemnice wcielenia i odkupienia, obraz Jezusa Miłosiernego z napisem „Jezu ufam Tobie!” wprowadza nas w bogatą rzeczywistość Bożego Miłosierdzia. Obrazy słynące łaskami, czy koronowane wizerunki Maryi, kierują nas do wzoru, czyli do osoby którą przestawiają, a ostatecznie ich świętość i siła zakorzeniona jest w Bogu.

Święte obrazy ukazują również „mnóstwo świadków” (Hbr 12,1): są to aniołowie i święci, którzy nadal uczestniczą w zbawieniu świata, i z którymi jesteśmy zjednoczeni (por. KKK 1161). Wielu z nich możemy rozpoznać po atrybutach, czyli charakterystycznych znakach, np. św. Piotra po kluczach, a św. Pawła po trzymanym w ręku mieczu. Czterem ewangelistom przypisano uskrzydlone symbole: Mateuszowi – człowieka, Markowi – lwa, Łukaszowi – wołu, a Janowi – orła. Te symbole ostatecznie odnosimy do Chrystusa, który „jak człowiek cierpiał, jak lew zwyciężył, jak orzeł wzleciał, jak wół został zabity na ofiarę”. Przez wizerunki świętych objawia się naszej wierze człowiek przemieniony na obraz Boga (por. KKK 1161).

Prawdziwie religijne dzieła sztuki przekazane w obrazach, rzeźbach, mozaice, polichromii, w pięknie haftowanych ornatach i sztandarach, w misternie wykonanych kielichach i monstrancjach, prowadzą nas do Boga. Wpisują się one w harmonię znaków odciskających się w pamięci serca i nowym życiu wiernych (por. KKK 1162). Piękno i kolor obrazów pobudzają naszą modlitwę, podobnie jak widok natury pobudza nasze serca do oddawania chwały Bogu. Kontemplacja obrazów połączona ze słowem Bożym i śpiewem odciska się w „pamięci serca” i prowadzi do przemiany życia (por. KKK 1162).

Jakimi obrazami karmię moje serce? Czy znam wizerunki świętych w moim kościele? Czy odnoszę się z szacunkiem do świętych obrazów?

4. Zapamiętajmy: Świętym obrazem jest przede wszystkim obraz Chrystusa. Inne, które przedstawiają Matkę Boską, aniołów i świętych, odnoszą się też do Chrystusa, który w nich jest uwielbiony. Obrazy o treści religijnej pobudzają do przemiany życia.

Ks. Stefan Cegłowski

Źródło Katechizm Płocki część II - archiwum